Al is het lastig om nu nog normaal naar Kevin Spacey te kijken, voor zijn rol in American Beauty kreeg hij wel een Oscar. In dit duistere doch komische drama speelt hij de rol van Lester Burnham. Lester deelt ons in het begin maar alvast mede dat hij doodgaat. Voor wij bij dat punt aankomen, moet Lester dringend kwijt wat voor lamlendig leven hij leidt. Hij staat op, masturbeert onder de douche en gaat naar het werk. Zijn vrouw Carolyn (Annette Bening) en dochter Jane (Thora Birch) haten hem, op het werk wordt hij overtallig verklaart. Er komt verandering in zijn ondraaglijke sleur als hij Angela Hayes (Mena Suvari) ontmoet, de beste vriendin van Jane.

Hij kan het niet helpen, hij wordt hopeloos verliefd op de vroegrijpe puber. Tijd om het heft in eigen handen te nemen. Lester neemt ontslag (op zijn voorwaarden), begint met trainen, kiest voor heel ander werk en hoopt vurig met Angela de lakens te kunnen delen. De buurt is tussendoor drie nieuwe bewoners rijker: autoritaire vader kolonel Fitts (Chris Cooper), zijn apathische vrouw Barbara (Allison Janney) en hun eenzelvige zoon Ricky (Wes Bentley).

Met American Beauty wil scriptschrijver Alan Ball ons dolgraag laten zien wat er broeit onder het oppervlak van het alledaags leven. Wat er schuilgaat achter de keurig gesnoeide gazons. Racisme. Homofobie. Drugsgebruik. De angst om toe te geven aan je echte verlangens. Alles moet perfect zijn, falen is geen optie. Ball gebruikt onweerlegbare symboliek om zijn bedoelingen duidelijk te maken. Zie de scène waarin Ricky Jane een bord laat zien, met onderop een hakenkruisje. Of het ongemakkelijke gesprek tussen de homoseksuele buren en kolonel Fitts. Het is komisch, maar ook weinig subtiel. Dat in American Beauty weinig sympathieke personges rondlopen, maakt het lastig om echt lekker in de film te zitten.[epq-quote align=”align-left”]In American Beauty zie ik een onverbloemd pamflet waarin de auteur tekeergaat tegen het zogenaamde perfecte leven.[/epq-quote]

Ergens heb ik gelezen dat Ball zich liet inspireren door Blue Velvet. Ook een film over wat er achter de gordijnen gebeurt. Met als grote verschil dat Lynchs klassieker dromeriger is, meer gedrenkt in mystiek symbolisme. In American Beauty zie ik een onverbloemd pamflet waarin de auteur tekeergaat tegen het zogenaamde perfecte leven. Het heeft wel wat. Maar in mijn ogen is deze film echt geen “moderne klassieker”. Of überhaupt een klassieker. Ik mis, heel eerlijk gezegd, ook een beetje het punt van Lesters dood.

En, ja, Spacey… Zodra Lester zich verlekkert aan Angela is dat al reden voor plaatsvervangende schaamte. Ik bedoel, hoe groot is het bord voor zijn kop? Heeft Lester er echt geen idee van hoe genant zijn gedrag is? Met de misbruikdaden van Spacey in het achterhoofd wordt het er niet beter op.

Sam Mendes/Kevn Spacey en Wes Bentley