Het is weer tijd voor die ene vraag: welke film mag zich, volgens FilmBekeken, de beste van het jaar noemen? Voor ik daar aankom, wil ik eerst nog even stilstaan bij een ander soort rangschikking. Want 2022 was het jaar van overdadige complimentenregens die bij nader inzien niet helemaal terecht waren. Deze adoraties komen natuurlijk vaker voor, toch heb ik het idee dat dit fenomeen zich in 2022 net even wat vaker liet zien. Ik vroeg mij daarom af: wat zijn nou de meest overschatte films die dit jaar uit zijn gekomen? Ook daar is best een mooi lijstje uit komen rollen.
5. Shabu
In deze documentaire weet de jonge Shabu op onverklaarbare reden iedereen om zijn vinger te winden. Hij droomt over een rapcarrière. Ik wens hem veel succes.
Het was, aldus pers en publiek, fenomenaal hoe Brett Morgan deze trippende documentaire over David Bowie in elkaar had gesmeed. Prachtig, hoe ons een kijkje wordt gegund in de geest van de kameleontische zanger en acteur. Ik moet bekennen dat ik een paar seconden weg ben gedut. Dat zegt genoeg over mijn oordeel.
3. Drive My Car
Is het echt zo revolutionair om een half uur nadat de film is begonnen de filmtitel weer te geven? Is deze film, naar een verhaal van Haruki Murakami nou echt zo kunstzinnig? Met zijn lange, statische shots en filosofische geneuzel kon Drive My Car mijn aandacht echt niet vasthouden.
2. Close
Ik kon de eerste helft van Close, over de innige vriendschap tussen twee jongetjes, nog best waarderen. Tot regisseur Lukas Dhont met die Ene Twist kwam. En ik vraag mij nog steeds af, waarom? Wat voegde dit in godsnaam toe? Wat wilde Dhont met deze film eigenlijk zeggen? Ik kon en kan hier weinig mee.
1.The Worst Person in the World
Ja, Renate Reinsve kan goed acteren en ik hoop dat haar een mooie acteercarrière staat te wachten. Maar om nou te zeggen dat ik The Worst Person in the World goed vond? Joachim Trier raapt wat leuke ideeën bij elkaar om ze vervolgens snel aan te stippen, en weer door te gaan naar het volgende hoofdstuk. En dan is er nog die ene scène waarin nauwelijks aandacht wordt besteed aan de emotionele impact voor het personage.
Goed. En dan nu: de eerste 20 beste films van 2022.
30. Red Rocket
29. The Unbearable Weight of Massive Talent
27. The Batman
25. Everything, Everywhere, All At Once
24. Ninjababy
23. Lamb
22. Men
21. Moloch
20. Elvis
19. Licorice Pizza
18. Mothering Sunday
17. Hit the Road
15. Blonde
13. The Stranger
12. Boiling Point
11. The Innocents
De top-10:
10. King Richard
Wáárom kon Will Smith tijdens de Oscaruitreiking zijn handen niet thuishouden? Wáárom moest hij Chris Rock die klap geven? Het heeft gezorgd voor een flinke, nog altijd onuitwasbare smet op Smiths relatief smetteloze reputatie. En dan moest ik King Richard, de film die Smith het felbegeerde gouden beeldje opleverde, nog kijken. En ja, de prijs was meer dan verdiend. Smith kruipt zo diep in het personage van Richard Williams, de vader van tennislegende Serena Williams, dat ik er bij vlagen agressief van werd.
9. Happening
Het moest even op gang komen, dit abortusdrama, maar dan komt die binnen. Een briljant ingehouden en gevoelig drama over meisjes in conservatief Frankrijk. Als het hoofdpersonage ongewenst zwanger raakt en het kindje niet wil hebben, keert de maatschappij haar langzaam de rug toe. De scène op de wc kan de boeken in als hét horrormoment van 2022. Happening was de laatste persvoorstelling die ik bezocht voor FilmBekeken en is ook om die reden één van de meest bijzondere films van dit jaar.
8. White Noise
Noah Baumbach baseerde zich op de bekende roman van Don DeLillo en leverde een fantastische mix van horror, scifi en drama af, vol klinkende dialogen die elkaar in moordtempo afwisselen. Adam Driver gaat het acteerduel aan met Don Cheadle en weet moeiteloos de overwinning te grijpen. Baumbachs echtgenote Greta Gerwig schittert naast de boomlange Driver. Een propvolle thriller en drama die nu ook gewoon op Netflix kan worden bekeken.
7. The Northman
Robert Eggers committeerde zich eens aan een studiofilm. Hij heeft zijn ziel daarmee allerminst verkocht. The Northman is bruut en bloederig, met het hallucinante sfeertje uit The Witch en The Lighthouse. Alexander Skarsgard is opperbest als ultieme viking-macho die zijn vader wil wreken en tussendoor dorpjes afbrandt. Eggers baseerde zich losjes op MacBeth en leeft zich in het bijzonder uit met één lang fenomenaal shot waarin Skarsgard als bloeddorstige veroveraar een dorp tot op de grond platbrandt.
6. Turning Red
Puriteins Amerika moest weer van zich laten horen. Want in deze prachtige animatiefilm werd verwezen naar iets gruwelijks. Iets waar kinderen ver vandaan moeten blijven en absoluut niet mee geconfronteerd mogen worden. Ik heb het natuurlijk over menstruatie. Maar Turning Red is zoveel meer dan een animatiefilm die de controverse opzoekt. Het gaat over de relatie tussen moeder, dochter en grootmoeder en leidt naar een verrassende en opwindende conclusie.
5. Housewitz
Een overlever van de Holocaust blijft angstvallig in haar huis. Haar dochter besloot de dagelijkse routine van haar moeder op beeld te vatten. Het resultaat is zowel claustrofobisch als emotioneel. Als je jaren geleden zo door de mangel bent gehaald en nog altijd geplaagd wordt door nachtmerries, wat moet je dan? Tv kijken. Muziek luisteren. Een eigen wereld bouwen tussen je vier muren. Housewitz laat zien dat de oorlog misschien is afgelopen, maar de wond nog altijd niet is geheeld.
4. Belle
Deze animatie die flink knipoogt naar Beauty and the Beast had veel meer aandacht mogen krijgen. Een jong meisje verliest haar zangpassie na het overlijden van haar moeder, in een virtuele wereld lukt het wel degelijk haar gouden keeltje te laten horen. Zij ontwikkelt in moordtempo een reputatie, maar wat als de gebruikers achter haar ware identiteit komen? Goed, Belle wil misschien net te veel, maar het weet het hart vol te raken.
3. Knor
Ik kon mij niet voorstellen dat deze stop-motion, gericht op een kinderpubliek, zo goed kon zijn. Babs, een verstokte vegetariër, krijgt van opa Tuitjens, die jarenlang in Amerika heeft gewoond, een varken. Babs is meteen verliefd op haar nieuwe huisdier, maar weet niet dat Tuitjens dubieuze plannen heeft met dit knorrende beest. Knor is soms net iets te duidelijk met zijn boodschap over vleesconsumptie, erachter spelen thema’s als gekneusde familiebanden. Een eenvoudige vertelling met gelaagde personages. Dat zie ik graag.
Zeg, wat is dat, zo soepel door de lucht vliegend met een grijns waar de gemiddelde tandarts jaloers van zou worden? Tom Cruise die opnieuw in een straaljager stapt en nog steeds die superster-aura om zich heen heeft. Deze blockbuster vloog zonder enige moeite naar de top van mijn lijstje. Want Top Gun: Maverick biedt dankzij de scenaristen meer dan hersenloos popcornvermaak. Cruise geeft de toorts door aan een jongere generatie. Er wordt een hoofdstuk afgesloten. Val Kilmer komt zelfs langs voor een veredelde cameo om Cruise een knuffel te geven.
Ja, met drie uur en een kwartier is Avatar: The Way of Water erg lang. En ja, niet iedere acteur zet een even overtuigende spelprestatie neer. Maar James Cameron heeft een bedoeling met dit megalomane project. Hij heeft een eigen wereld gebouwd, Pandora, en wil het publiek hier zo diep mogelijk in onderdompelen. Om dit te bereiken neemt hij alle tijd om dit universum te exploreren, zowel boven als onder de waterspiegel, met als resultaat verbluffende beelden. Bewonderenswaardig is dar Cameron de beelden aan elkaar lijmt met een prachtig verhaal over een familie dat zijn eigen territorium moet verlaten en gedwongen wordt onbekend gebied te verkennen. De Cameron van actiefilms als Terminator lijkt een soort spirituele ontdekkingsreis te maken en nodigt zijn publiek uit om mee te gaan.
Daarbij, wie haalt het in zijn hoofd om bijna tien jaar na een film die de vele miljoenen heeft opgebracht met een vervolg te komen en het risico loopt om dan miljoenen te verliezen? En Cameron is nog niet klaar. Deel drie en vier zijn nu in ontwikkeling. De lat ligt hoog. Cameron gaat hem zeer waarschijnlijk nog hoger leggen.