Voordat Steve Carell de narcistische David Brent een gezicht gaf, was er de versie van Ricky Gervais. Samen met creatief kompaan Stephen Merchant maakte hij van 2001 tot en met 2003 het legendarische The Office, waarin onder meer een jonge Martin Freeman te bewonderen is als Tim Canterbury. Het principe is gelijk aan de Amerikaanse “remake”: een documentaireploeg volgt de belevenissen van een groep medewerkers bij een papierkantoor. Daar waar in de Amerikaanse versie bij vlagen nog een lieflijkse sfeer heerste, trekt Gervais trekt zich van niets en niemand wat aan.

Vanaf het begin gaat hij er met gestrekt been in. De eerste aflevering grapt hij over hoeveel mannen receptioniste Dawn Tinsley (Lucy Davis) “gehad” zou hebben, voert hij een nep-ontslag uit en maakt een grap over teelbalkanker. Carell is het kleine kind dat stampvoet als hij zin zin niet krijgt, Gervais is de miskende clown die zijn publiek de schuld geeft als een grap niet landt. Je mag zelf bepalen wie het meest onuitstaanbaar is.

Deze variant ziet er ook kaler uit. Depressiever. Gervais en Merchant brengen het kantoorleven zo troosteloos mogelijk in beeld. Het decor is flets, saai, met veel bleke kleuren. Temidden van de neerslachtigheid blijft David zijn best doen om het stralende middelpunt te vormen. Zelfs als hij zwaar over de schreef gaat blijft hij doorzeiken. Alles om het gelijk te krijgen. Hoezo is hij racistisch? Die ene donkere collega moest ook lachen om zijn grap. Toch? Toch?

De humor in deze The Office worden net wat minder hard naar voren geduwd. Merchant en Gervais willen kietelen, jeuken, onder de huid kruipen. Hun versie is minder van het schaterlachen en meer van het broeierige ongemak. Soms komt de lach pas als de grap voorbij is. Het is allemaal scherper. Alhoewel het origineel en de “remake” absoluut niet voor elkaar onder doen, merk ik dat ik dat scherpe net wat lekkerder vind.

Hoe briljant ik de twee seizoenen ook vind, dezer dagen kan die humor niet meer.

De kantoorromantiek tussen Tim en Dawn is hetzelfde gebleven. Dat deze personages in de Amerikaanse versie van The Office Jim en Pam heten maakt niets uit. Het gaat om hun liefde die de duffe kantoorruimte vult met leven. Het is een stiekeme romance, Dawn is ook hier verloofd met macho Lee (Joel Beckett). Tim beleeft een korte vrijage met een nieuwe collega. Maar nog voordat hij en Dawn echt bij elkaar kunnen komen, rollen de eindtitels van seizoen twee over het scherm.

Daarmee kom ik bij het minpunt van deze The Office. Het liep slechts twee seizoenen. Plus een Kerstspecial. Juist in de laatste aflevering van het tweede seizoen beginnen andere personages hun gezicht te laten zien, worden meer plotpaadjes aangelegd. David durft in die aflevering een andere, diepere laag te laten zien. Is hij dan toch meer dan die zichzelf liefhebbende baas met een flink bord voor zijn kop? De Amerikaanse versie ging negen seizoenen door, wat iedereen de gelegenheid gaf om een ontwikkeling door te maken.

Ik denk dat de Amerikaanse The Office ook nu nog wel door zou kunnen lopen. Maar die van Gervais echt niet. Hoe briljant ik de twee seizoenen ook vind, dezer dagen is die humor uit den boze. Eerlijk, ik vind dat best jammer.

Regie: Ricky Gervais & Stephen Merchant. Met: Ricky Gervais en Martin Freeman