Ja hoor, het is weer zover! Een film die polariseert en verdeelt, de kijker op de kast jaagt of juist bewondering afdwingt. Blonde is een biografische vertelling over het dieptragische leven van Hollywood schoonheid Marilyn Monroe. Ik moet daar wel bij zeggen dat Andrew Dominik een eigen interpretatie aan het genre heeft gegeven, al is het begin nog conventioneel te noemen. De piepjonge Norma Jean (zoals Monroe echt heette) woont samen met haar labiele moeder. Norma is de vrucht van een vluchtige affaire tussen haar moeder en een beroemde filmster, wiens naam onbekend blijft.

Norma’s moeder kan haar aanwezigheid niet verdragen. Het is immers Norma’s schuld dat haar moeders lief wegvluchtte. Hij wilde geen kinderen. Als op een avond het stadje getroffen wordt door groots dat vuur gulzig om zich heen grijpt (een aardige vooruitwijzing van het hellevuur waarin Monroe later zal belanden), probeert Norma’s moeder haar te verdrinken. Vind je het gek dat iemand verknipt opgroeit, met zo’n flinterdunne basis?

Het moment dat Norma Jean haar geboortenaam inwisselt voor het iconische Marilyn Monroe en zij vastbesloten is het als actrice te gaan maken, laat Dominik de binding met de realiteit langzaamaan los. De kijker maakt de vertelling niet alleen mee door het perspectief van de witbehaarde actrice, Dominik plaatst ons echt in haar hoofd. En dat maakt van Blonde een pittige zit. Want het stormt in het hoofd van Monroe.

Beelden volgen elkaar in snelvaart op, zonder dat er – op het eerste gezicht – een logische link tussen zit. Zo kan het zijn dat we het ene moment op de set staan en Monroe ineens omringd wordt door duizenden bewonderaars die haar toebrullen. Het is net of Dominik de gezichten van deze kerels een tikje heeft uitvergroot, zo beangstigend ziet het eruit. En dan is er haar geheimzinnige vader, die alleen via de telefoon contact met haar heeft.

Is dit misschien de stem van haar geweten, die haar badinerend toespreekt om het soort films die zij maakt? Waarom laat die kerel zich niet even zien? Wordt Monroe getroffen door dezelfde geestesziekte waar haar moeder mee worstelde? Soms keert de film terug naar de werkelijkheid, er blijft een Lynchiaanse sfeer in hangen, met als gevolg dat Blonde onder de huid kruipt.

Dominik had al een sterke eigen visuele stijl, waarin de sfeer van het verhaal net zo belangrijk is als de personages. Zie wat dat betreft ook The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford. Die film bevatte scènes die rechtstreeks uit een droom leken te zijn geplukt. Blonde is in dat opzicht de tegenpool. Het is de verbeelding van de nachtmerrie over doorgeslagen roem, massahysterie en mysogenie. Monroe doet haar best om overeind te blijven in de wereld waar geile, op macht beluste mannetjes regeren, het is veel te veel voor haar wankele gemoedstoestand.

Een kritiek over Blonde luidde dat de film de persoon Monroe exploiteert voor vermaak. Maar dat is nou precies waar de film zélf kritiek op levert. Blonde laat zien door welke hel de heldin is getrapt. Wat voor vreselijke trauma’s haar zijn overkomen. Ik beschouw het niet als exploitatief. Eerder als waarschuwing. Of als messcherp commentaar op hoe Hollywood destijds opereerde. En dat Hollywoods behandeling van zijn acteurs en actrices, gezien de oneindige nieuwsbeelden en -stukken over beroemdheden, nog lang niet is afgelopen.

Als je op zoek bent naar de gesuikerde versie over Monroe’s leven, dan raad ik je aan om Blonde terzijde te leggen. Mocht je willen weten hoe de actrice haar turbelente tijd zou hebben ervaren, dan is het verstandig om er goed voorbereid aan te beginnen. Blonde is een meeslepende, duizelingwekkende en intense filmrit.

Regie: Andrew Dominik. Met: Ana de Armas en Julianna Nicholson