Ik krijg van één van mijn beste vrienden geregeld appjes over films die hij heeft gezien. Zo blijf ik op de hoogte van wat er buiten mijn gebruikelijke genrebubbel speelt. Nyad, bijvoorbeeld, het speelfilmdebuut van regisseurskoppel Jimmy Chin en Elizabeth Chai Vasarhelyi, eerder verantwoordelijk voor de hoogtevrees veroorzakende documentaire Free Solo. Nyad vertelt het ongelooflijke verhaal van Diana Nyad, een zwemster die record na record verbrak met zwemafstanden in de open zee. Op haar zestigste besloot ze om doodleuk van Cuba naar Florida te zwemmen.

Dag en nacht onafgebroken ploegen, vechtend tegen de onstuimige natuurelementen. Chin en Vasarhelyi brengen die uitputtingsslag voortreffelijk in beeld. Ze filmen zowel boven als onder water, toveren de oceaan met vuurrode lichten om tot een hel waar Diana vecht tegen demonen uit haar getraumatiseerde jeugd. Boven water heeft Dianas lijf te maken met de schurende effecten van het zeewater. Opgezwollen lippen, kapotte vingers, armen en benen die niet meer mee willen werken…

Zonder de oceaan zoekt Diana onbeschaamd de aandacht op. Blind en doof voor de onderdrukte spottende blikken en lachjes staat zij haar eigen prestaties te verheerlijken. Ze is een klein kind dat stampvoetend de kamer verlaat als zij haar zin niet krijgt. Eigenlijk is Diana, zoals mijn maat terecht appte, “een beetje onuitstaanbaar”. Wat mij betreft kan “een beetje” gerust weg worden gelaten. Godallemachtig. Over opgeblazen ego’s gesproken.

Dat Nyad de zwemster evengoed zo nadrukkelijk op het schild hijst komt op mij erg dubbel over. Ja, de prestatie die Diana leverde is waanzinnig. Ik doe haar dat niet na. Maar ze is ontegenzeggelijk een zelf gecentreerd kreng met tunnelvisie. Haar missie is heilig. Het is alleen verdomd moeilijk om de emotionele waarde van die missie te voelen als het hoofdpersonage zo afstandelijk gepresenteerd wordt. Dankzij Annette Benings verbeten spel krijgt de recordpoging nog iets van waarde.

Ik heb ook moeite met Nyads dramatische invulling. Het wemelt van de scènes die nauwelijks iets toevoegen aan het verhaal of de personages. Er wordt veel getoond maar weinig gezegd. De vele autobiografische details suggereren diepgang, het heeft het plichtmatige karakter van een huiswerkopdracht.

Teruggrijpend op Free Solo, wat nu als Chin en Vasarhelyi binnen hun eigen genre waren gebleven? Wat als Nyad een documentaire was geweest? De regisseurs hebben nochtans beelden van de échte Diana gebruikt, die duidelijk een lijdensweg aflegt om haar doel te behalen. Zo heb je minder een kunstmatig psychologisch profiel en veel meer het portret van een monumentale sportprestatie. Volgens mij werkt dat veel beter.