Ik vind het erg knap als schaken, toch een intellectuele vorm van oorlogsvoering, kan leiden tot onderhoudend drama. Scott Frank en Allan Scott besloten het er gewoon op te wagen en baseerden zich op het boek van Walter Tavis. Voor de hoofdrol werd Anya Taylor-Joy gekozen. Zij is Beth Harmon, een in zichzelf gekeerd meisje dat op negenjarige leeftijd verweesd raakt. In het kindertehuis ontmoet zij per toeval conciërge Shaibel (Bill Camp). Shaibel is bezig met een spelletje waar Beth met grote ogen naar kijkt: schaken. Beth wil graag leren hoe dit spel gespeeld moet worden.
Na een korte aarzeling (schaken is toch niets voor meisjes) accepteert Shaibel het mentorschap. Tot zijn grote verbazing blijkt Beth een schaakwonder. Zij doet mee met kleine toernooien, waar zij algauw naam maakt als temperamentvolle schaakster die haar tegenstanders verpulvert. Veelzeggend is de korte scène waarin zij aan een tafeltje gaat zitten en haar tegenstander “oh shit” zegt. Hoe meer schakers Beth verslaat, hoe groter haar honger wordt. De beste schaker van de wereld is de Rus Vasily Borgov (Marcin Dorocinski). Hij is de tegenstander waar Beth naar verlangt.
Schaken is in The Queen’s Gambit meer dan alleen een spelletje, niet slechts een kwestie van houten stukken over het bord schuiven. Taylor-Joy, die voorafgaand aan de serie helemaal niets van schaken wist, weet de oorlog achter de schaakwereld tot leven te wekken. Die stukken zijn haar wapens, het bord is haar slagveld. In opperste concentratie werkt zij strategieën uit, om koeltjes de overwinning op te eisen. Hoe sterker de schakers die tegenover haar zitten, hoe steviger zij zich in het spel vastbijt. Beth moet winnen. Hoe dan ook. Het is onmogelijk om niet door die fanatieke winnaarsmentaliteit mee te worden gesleept.
The Queen’s Gambit laat zo het persoonlijke drama samenvallen met een op het eerste gezicht droge denksport.
Zo goed als alles gaat op schaakgebied, zo rommelig verloopt haar leven. Beth wordt geadopteerd door het getroebleerde echtpaar Alma (Marielle Heller) en Allston (Patrick Kennedy) Wheatley. Alma ontfermt zich zo goed mogelijk over het verweesde meisje, Allston moet weinig van haar hebben. Op school is Beth het buitenbeentje. Net als Alma grijpt Beth naar de fles. Een stap waar zij later diepe spijt van zal krijgen. In de liefde loopt het evenmin soepel. Geen enkele kerel kan opboksen tegen Beths onvoorwaardelijke passie voor het schaakspel. Haar leeftijdgenootjes gaan uit, zij graaft zich onder in schaakboeken en oefent urenlang door.
The Queen’s Gambit laat zo het persoonlijke drama samenvallen met een op het eerste gezicht droge denksport. Schaken wordt verheven tot kunst. Na zes afleveringen heb ik ademloos zitten kijken naar de pot tussen Beth en Borgov. De schaakmeester tegenover het wonderlijke schaakmeisje. Het bloed, de zweet en tranen hebben tot dit moment geleid. Zal het zich uitbetalen?
Regie: Scott Frank & Allan Scott. Met: Anya Taylor-Joy en Marcin Dorocinski.