Bowling for Columbine is waarschijnlijk beroemd geworden dankzij Charlton Heston. Documentairemaker Michael Moore vereert de voorzitter van de NRA met een bezoekje. Ze praten over het wapenbezit in Amerika, waarom Amerika nou zo veel gewelddadiger is dan bijvoorbeeld Canada en Duitsland. Heston heeft antwoorden die door Moore worden ontkracht. Je ziet de irritatie bij de oud-acteur oplopen als Moore de genadeslag toedient. Waarom vond de NRA het nodig in Littleton te komen nadat twee tieners een bloedbad hadden aangericht? Waarom kozen ze ervoor op te duiken in een stad toen een meisje was doodgeschoten? Geen enkele keer betuigde de wapengekken spijt.
Het ging er puur om vóór wapenbezit te demonstreren. Heston is duidelijk niet gediend van Moore moralisme en kapt het interview af. Om toch iets te doen laat de zwaarlijvige regisseur een foto achter van het doodgeschoten meisje.
Maar hij heeft nog steeds geen antwoord op zijn vraag: wat bezielt Amerika toch om zich tot de tanden toe te bewapenen? Als uitgangspunt neemt Moore het drama dat in 1999 plaatsvond op de Columbine High School. Twee jongens, Eric Harris en Dylan Klebold, kwamen bewapend hun school binnen en knalden om zich heen. Naast de vele gewonden werden twaalf studenten en één docent doodgeschoten. Toen het bloedbad klaar was richtten Harris en Klebold de wapens op zichzelf. Wat bezielden hun? Ze hadden nog een potje bowlen gespeeld voor ze naar school gingen en schijnen naar Marilyn Manson te hebben geluisterd. Ze waren buitenstaanders, werden gepest. Zou dat het zijn? Of ligt het antwoord ergens in de bloedige geschiedenis van Amerika?
Het is traditie wapens in huis te hebben.
De hele documentaire lang gaat Moore op zoek naar die antwoorden. Hij vindt wel suggesties, waarvan er eentje mogelijkheden biedt: de media. Want, zo redeneert Moore, ondersteunt met archiefbeelden, Amerikanen bewapenen zich omdat ze zich niet veilig voelen. En is het niet de media die die angst continue aanwakkert? Doe de tv aan en het nieuws bericht over schietpartijen, realityprogramma’s portretteren de donkere gemeenschap als wilde beesten.
Kijk dan eens naar buurland Canada, waar media zich verre van zulke onderwerpen houden. Natuurlijk kan je hier ook wapens kopen, maar hoeveel mensen zijn hier doodgeschoten? Nou, als je het per stadje bekijkt: weinig. Heel erg weinig. Niet dat Amerikanen daarom hun wapens maar uit handen geven. Het is traditie wapens in huis te hebben. Het staat nota bene in de grondwet dat je recht hebt op wapens. Bowling for Columbine is, net als elke docu van Moore, hapklare journalistiek zonder veel nuances. En érg scherp en humoristisch. Het zet op zijn minst aan tot nadenken en doet je afvragen hoe erg je je zou moeten vasthouden aan tradities.
Michael Moore