Zoveel sterren geven de lezers aan deze titel.

Twee vrienden raadden mij gisteren de bizarre thriller Black Mirror: Bandersnatch aan. Ik ken wel de serie Black Mirror. Bandersnatch is dan weer een speciaal soort aflevering/film ervan. Een grote mindfuck, aldus mijn vrienden, omdat de makers een speciale functie hebben ingebouwd: de kijker kan zelf keuzes maken voor het personage. Het zijn kleine keuzes, zoals muziekkeuzes of het al dan niet accepteren van een werkaanbod. Maar de keuzes hebben uiteindelijk wel invloed op het verhaal. Klinkt als iets wat ik op de valreep van 2018 gezien moet hebben. Stefan is een nerveuze programmeur die op zijn vijfde zijn moeder verloor, en sindsdien samenwoont met zijn frigide vader.

De jonge gamemaker heeft zich vastgebeten in het maken van Bandersnatch, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jerome F. Davies. De bedoeling is dat speler keuzes krijgt voorgeschoteld over acties van het hoofdpersonage, en zo het verloop van het spel beïnvloed. Een prachtige trippy knipoog naar de premisse van de film. Wat trouwens lang niet genoeg is voor de makers. Want die gaan heel erg ver met Bandersnatch.

In tegenstelling tot andere boeken of games die een dergelijk idee volgen, wordt Stefan zich bewust van iets of iemand die hem controleert. Met als gevolg dat Stefan wanhopig met die entiteit contact probeert te krijgen. En Ofwel, met de kijker. Jou, dus. Het thema van vrije keuze wordt ook uitgebreid behandelt, waardoor de vierde muur beetje bij beetje afbrokkelt, en Bandersnatch een haast psychedelische smaak krijgt. Het is prachtig om te zien hoe Stefan tegen de keuzes van de kijker begint te vechten, met als gevolg dat hij in principe tegen de kijker zelf vecht (ja, volgen we het nog…?)

Het is prachtig om te zien hoe Stefan tegen de keuzes van de kijker begint te vechten, met als gevolg dat hij in principe tegen de kijker zelf vecht (ja, volgen we het nog…?)

Conceptueel is Bandersnatch dus erg sterk. Wat betreft de personages zijn er nog aanmerkingen. Het is lastig om Stefan als volbloed personage te beschouwen, hij is eerder een willoos slachtoffer in een gladiatorenarena. Er is zeker een traumatische achtergrond voor hem ingeschreven, het is toch lastig om echt met hem mee te leven. Wat overigens niet wegneemt dat Bandersnatch een indrukwekkende ervaring blijft. Ik zou bijna willen zeggen verslavend.

Bandersnatch is niet perfect, het laat wel zien hoe film nog meer een ervaring kan worden. Dit voelt nog een beetje als een vingeroefening, denk je in hoe het kan zijn als de personages écht helemaal staan. Dan hebben we een mooie hybride tussen film en game. Eentje die net zolang loopt tot de gamer/kijker er zelf genoeg van heeft.

David Slade/Fionn Whitehead en Will Poulter