David Cronenberg staat niet bekend als subtiele filmmaker, met A History of Violence komt hij wel dicht in de buurt. Al doet het begin iets anders vermoeden: twee mannen hebben zojuist een motel leeggeroofd en geen getuigen achtergelaten. Om hun gewelddadige natuur te benadrukken, laat Cronenberg een van de mannen nog een meisje neerschieten. In de volgende scènes maken wij kennis met Tom Stall, een heel gewone vader en echtgenoot die werkt in het dorpsrestaurant. Hij is een integere man die zich met hart en ziel voor zijn gezin inzet. Denk je de verrassing van zijn dorpsgenoten in als hij tijdens een overval de overvallers met een koffiekan weet te overmeesteren.

En als een ninja de vuurwapens afpakt om de rovers zelf met lood vol te pompen. Dit incident trekt de aandacht van andere minder frisse lui, die beweren Tom te kennen. Onder een andere naam, dat wel: Joey. Bij Toms vrouw groeit de aarzeling. Is haar man echt iemand anders? Of berust het allemaal op een misverstand?

Cronenberg gebruikt het markante plot om zijn eigen bloederige signatuur af te geven. A History of Violence mag in tegenstelling tot zijn eerdere werk meer leunen op een mooie spanningsopbouw, het blijft Cronenberg die in de regiestoel zit. Net als in Videodrome of Scanners sluimert het geweld op de achtergrond, het verschil met deze thriller is dat het geweld realistischer is. Geen ontploffende hoofden of vrouwen die bevallen van gedrochten, wel schietpartijen die op zijn Cronenbergs worden uitgewerkt. We zien in vol ornaat hoe een kogel iemands kaak verbrijzeld en het bloed alle kanten opspat. In een andere scène wordt de keel van een badguy kapot getrapt. Of iemands rug aan flarden geschoten met een schot hagel. Het zijn korte, stevige geweldsgolven, waarvan je nooit weet wanneer ze aan komen rollen.

william hurt heeft maar tien minuten schermtijd, toch is hij genomineerd voor beste bijrolspeler

Opmerkelijk genoeg heeft dit geweld nog een ander effect: het werkt op de lachspieren. Niet dat het afknallen, wurgen of doodstompen van een personage zo hilarisch is. Maar kom, de daders hebben de neiging zo stompzinnig te reageren dat ik wel moet giechelen. Mijn favoriete scène is als men tracht Tom te executeren, hij zich uit de wurgende greep bevrijdt en zijn belager een kogel in de borst schiet. Tom vlucht weg, de bass buigt zich over de naar lucht happende executeur. In plaats van hem te helpen blaft de baas hem toe: hoe heb je dit in godsnaam kunnen verknallen?

Naast het geweld vormt Viggo Mortensen de sterkste troef van A History of Violence. Ongelooflijk hoe hij schakelt van kalme huisvader naar ijskoude moordenaar. Geen transformatie waar gekbekketrekkerij bij nodig is. Slechts een andere blik in zijn ogen doet de sfeer omslaan. Over het waarom blijft het gissen en wat er nou precies aan de hand is laat Cronenberg in het midden. A History of Violence heeft ook geen precieze uitleg nodig. Het is een messcherpe thriller die met een knal begint en eindigt.

David Cronenberg/Viggo Mortensen en Maria Bello