Jim Henson ken ik als Amerikaans poppenspeler van Sesamstraat. Met The Dark Crystal heb ik mij voor de eerste keer aan een regiewerk van hem gewaagd. Het is mij niet tegengevallen, ik moet er wel meteen aan toevoegen dat het geen perfecte film is. Het verhaal is eenvoudig: in een fantasiewereld leven twee rassen: de Mystics en de Skeksis. Hoofdpersonage Jen is een Gelfling die onder de hoede van de Mystics verkeert, tot zijn mentor is overleden. Jen krijgt daarop een belangrijke taak toegewezen. Hij moet het donkere kristal (Dark Crystal) zien te genezen met een kristalscherf. Als zijn missie mislukt zal het voortbestaan van de Mystics niet lang meer duren. Henson heeft met zijn poppenspelerij een fenomenale prestatie geleverd.
Hij krijgt het voor elkaar om met de poppen levendige personages neer te zetten, die elk hun eigen verhalen meedragen. Zo werd Jens familie uitgemoord en is hij opgenomen door de Mystics.
Kira, ook een Gelfing, beschikt over vleugels en kan bovendien teleapthisch communiceren met dieren. Vanuit de tegenpartij (de Skeksis dus) krijgen we te maken met Chamberlain, die niets liever wil dan de macht hebben over zijn volk. Helaas lopen de zaken iets anders en wordt hij zelfs een banneling. Ja, het zijn poppen, bespeelt door een poppenspeler. Maar de personages komen zo doorleefd over dat ik ze nooit echt als poppen beschouwde. Ik zie geen muppets, wel spelers die in een grillige wereld een lotsbestemming moeten vervullen. Daarmee raak ik direct aan de zwakte van The Dark Crystal. Want hoe goed het ook zit met de techniscke kant, inhoudelijk valt er wel wat op te merken.
Henson bewijst zich als genie die moeiteloos een fantastische wereld weet op te roepen.
Henson (geholpen door regisseur Frank Oz), wil oh zo graag een epische wereld op poten zetten, dit lukt niet helemaal. Dit komt het beste naar voren wanneer Jen en Kira elkaars handen vastgrijpen en een gemeenschappelijke connectie ervaren. Ze zien elkaars achtergronden en komen zo meer over elkaar te weten. Kira beschrijft het simpelweg als “dreamfasting”. Wat dit precies betekent wordt niet toegelicht, het moet maar voor waar worden aangenomen. Dit voorziet The Dark Crystal van een rafelige rand, het krijgt een onuitgewerkt karakter.
The Dark Crystal is een ambitieuze poppenfilm en verslikt zich in het verhaal. Zonde. Henson bewijst zich als genie die moeiteloos een fantastische wereld weet op te roepen. Ik krijg associaties met The Lord of the Rings, en als je daarmee wil wedijveren moet je écht van goede huize komen. Ik betwijfel of Henson dat wilde. Maar deze poppenfantasie ademt zoveel ambitie uit dat ik vermoed dat Henson op zijn minst een eigen epiek wilde maken.
Jim Henson & Frank Oz/Jim Henson en Kathryn Mullen