El Mariachi mag zich scharen in het rijtje tussen Citizen Kane, Eraserhead, Hard Eight, Following en Pi. Verrassende debuten van opmerkelijke filmmakers. Regisseur Robert Rodriguez was drieentwintig jaar toen hij zijn eerste titel schreef, regisseerde, produceerde, filmde, monteerde, eigenlijk wel alles behalve het acteren. En dat alles met een budget van 7000 dollar. De plot: een Spaanse gitaarspeler (een mariachi) gaat van stad naar stad om aan de kost te komen met zijn gitaarspel. Per toeval komt hij terecht in een maffiaoorlog en wordt hij verdacht van bendemoorden. Dit gegeven leent zich makkelijk voor een grimmige actiethriller, Rodriguez is iets anders van plan. In zijn debuterende handen is El Mariachi één grote knipoog naar het actiegenre. 

Het gaat hem ook niet echt om het verhaal of de personages. Hij wil in de eerste plaats plezier beleven. En dat is hem erg goed gelukt. Het opvallendste aan El Mariachi is hoe de actie is gefilmd.

De speciale effecten en stunts zijn erg geloofwaardig in beeld gebracht. Bij schietpartijen heeft Rodriguez geluidseffecten toegevoegd en ervoor gezorgd dat zelfs waterpistolen overtuigend kogels afschieten. En wat te denken van de scène waarin het hoofdpersonage op de voorkap van een bus springt? Best indrukwekkend voor een eenmanscrew die zich behielp met een minimaal budget. Rodriguez heeft regelmatig moeten improviseren en creatieve oplossingen moeten bedenken.

Hoe dun het verhaal ook is, Rodriguez’ regiestijl levert zo veel sjeu op dat je alle minpunten wegwuift.

Hoewel de beeldkwaliteit en het acteerniveau verraden dat dit om een debuut gaat, is de energie apert voelbaar. Rodriguez mag dan een debutant zijn, hij bewijst een goed gevoel te hebben voor timing en tempo. Hij wisselt lange shots af met korte, zoomt in, versneld of vertraagt een scène en gebruikt muziek om de sfeer te beïnvloeden. Zo geeft hij scènes een komische lading, is er dreiging aanwezig, of krijgt de situatie drama. De cast gaat vrolijk met hem mee. Hoe dun het verhaal ook is, Rodriguez’ regiestijl levert zo veel sjeu op dat je alle minpunten wegwuift.

El Mariachi is anders dan de eerder genoemde debuten geenszins perfect. Het bewijst wel dat filmmaken méér is dan alleen met veel geld een groep bekende namen verzamelen en compromissen sluiten. Het gaat om creativiteit, jezelf redden met het hoognodige. Daarom zou dit verplicht kijkvoer moeten zijn voor filmstudenten en belangstellenden, voor iedereen die een film wil maken. Volgens Jean-Luc Godard heb je voor een film alleen een wapen en een meisje nodig. Als je gewoon je inventiviteit gebruikt, aldus Rodriguez, kom je ook een heel eind.

Robert Rodriguez/Carlos Gallardo en Consuelo Gómez