Met Arthur Penn als regisseur en Jack Nicholson en Marlon Brando in de hoofdrollen, verwacht je toch een spektakelstuk waarbij de twee hoofdrolspelers elkaar van het scherm spelen. In The Missouri Breaks is Nicholson paardendief Tom Logan, die wanhopig probeert te overleven in de harde wereld van het wilde westen. Zijn vriend wordt in het begin van deze western opgeknoopt door de genadeloze ranchhouder David Braxton (John McLiam). Voor Tom is dit het teken om het rustiger aan te doen. Aan de andere kant zint hij op wraak. David heeft een dochter, Jane (Kathleen Lloyd).
En een verzameling prachtpaarden. Met hulp van zijn resterende paardendievenkompanen pikt Tom deze paarden in. David kookt van woede, wat verergert als Tom en Jane het met elkaar aanleggen. Om zaken op orde te stellen roept David de hulp in van Lee Clayton (Marlon Brando), een zonderlinge scherpschutter die de paardendieven moet opsporen en doden. Hij heeft de reputatie de beste in zijn soort te zijn. Al zou je dat niet zeggen, met zijn verwonderlijke gedrag en uitdossing.
Ik weet niet wat Penn exact in gedachte had met The Missouri Breaks. Alhoewel het verhaal gesitueerd is in de wereld van cowboys, voelt het aan als anti-western. In plaats van de romantiek van dit tijdperk te benadrukken, wordt het juist helemaal ontmanteld. Het is een keiharde overlevingsstrijd, een gevecht tegen de autoriteiten, proberen om je eigen hachje te redden. Nicholsons bruisende, nerveuze energie geeft de film nog vuur, verder houdt Penn het verteltempo laag. Misschien om het uitzichtloze bestaan in deze wereld te benadrukken?
Ongelooflijk dat met het aanwezige talent The Missouri Breaks zó matig is geworden.
Waar mijn mond echt van openvalt is het spel van Brando. Als hij voor het eerst in beeld verschijnt, moet ik eerst eens goed kijken. Is dát hem? De malloot die onder het paard hangt en zich gedurende de rest van de film gedraagt als ongeïnspireerde clown? Penn probeerde hem nog te regisseren, Brando besloot om zich daar niets van aan te trekken. Je zou zijn optreden als “excentriek” kunnen beschrijven. Ik krijg er plaatsvervangende schaamte van. The Missouri Breaks is van 1976. Na The Godfather, voor Apocalypse Now. Is dit de acteur die een gezaghebbende maffiabaas speelde en jaren later een doorgeslagen soldaat zou vertolken?
Gelukkig laat Penn het in de tweede helft nog knallen, zodat er tenminste nog iets gebeurt in de ruim twee uur speelduur. Al is het laatste gevecht tussen Tom en Lee een verbijsterende anticlimax. Nicholson weet het acteerniveau op peil te houden en wordt daarbij magnifiek ondersteund door Randy Quaid en Harry Dean Stanton. Acteurs die zich wél laten regisseren. Ongelooflijk dat met het aanwezige talent The Missouri Breaks zó matig is geworden.
Regie: Arthur Penn. Met: Jack Nicholson en Marlon Brando