Ik heb Boyhood nog in de bioscoop gezien. Toen na afloop de eindtitels over het scherm rolde, had ik slechts één verlangen: Richard Linklaters meesterwerk nog een keer meemaken. Deze film, die laat zien hoe Mason zich ontwikkelt van basisschooljongen tot universitair leerling, is zonder twijfel één van de beste films van het decennium. Linklater riep voor elke tijdssprong dezelfde cast bijeen, met het risico dat acteurs intussen onbereikbaar waren geworden. Gelukkig voor hem was dat niet het geval. Het is niet alsof er zoveel opwindends gebeurt in dit drama, we zien simpelweg hoe een jongen opgroeit.
Masons ouders zijn gescheiden. De vader is een losbol die bedaard en tot slot een brave huisvader wordt. De moeder worstelt zich door een reeks relaties en doet haar best haar kroos te beschermen. Masons zus vraagt zich zuchtend af waarom haar broer zo’n “stick in the mud” is. En Mason? Die ontwikkelt zich van dromerig jochie naar volwassen vent. Hij heeft niets met Facebook en wil met fotografie kunst creëren. Er wordt aandacht besteedt aan schoolfeestjes, Harry Potter, kamperen, huiselijk geweld, drankzucht en de vraag wat wij nu eigenlijk doen in het leven.
Het ligt voor de hand Boyhood te prijzen om zijn universele thema’s, dan zou ik slechts een algemene, overbekende reden benoemen. Natuurlijk zitten er universele thema’s in die zoveel mensen aanspreken. Boyhood heeft nog iets anders waardoor de speelduur van bijna drie uur voorbijvliegt. Het geeft de kijker – mij althans – de kans zich te verliezen in een andere wereld met zijn eigen personages. Dit gaat op voor elk verhaal, Boyhood gaat nog een stapje verder. Omdat Linklater zo dicht op Masons huid blijft ontstaat het gevoel van voyeurisme, alsof er stiekem camera’s zijn geplaatst op Mason en iedereen zijn hoogte- en dieptepunten kan meemaken. Het doet denken aan een fictieve realitysoap. Maar dan wel eentje die de diepte inspringt.
En het gaat verder. Wanneer Boyhood is afgelopen, is er zo ontzettend veel tijd verstreken waarin vormende aspecten van Masons leven aan bod zijn gekomen, dat je samen met hem zijn ontwikkeling hebt doormaakt. Hetzelfde geldt voor de personages die om hem heen cirkelen. Dit is niet alleen Masons verhaal. Het gaat over een groepje gewone mensen die het beste van hun leven proberen te maken.
Als ik Mason tijdens de finish ongemakkelijk zie glimlachen, moet ik denken aan het begin. Mason liggend in het gras versus Mason zittend op een rotsblok. Er zijn bijna drie uur verstreken, het voelt als een mensenleven. Nou ja, een vijfde dan. Ongeveer. Je weet dat hij en zijn familie aanzienlijke levenservaring hebben opgedaan. Linklater is erin geslaagd die levenservaring te vangen in een sublieme vertelling. Boyhood is niets minder dan een fenomenale filmprestatie.
Richard Linklater/Ellar Coltrane en Lorelei Linklater
Een gedachte over “Boyhood”