Een komedie over Adolf Hitler. Kan dat? Jojo Rabbit bewijst van wel. Al is dit geen pure komedie, en gaat het niet eens over de Duitse dictator. Niet echt. De hoofdrol is voor de jonge Johannes, die Hitler koestert als denkbeeldige vriend. Johannes groeit op tijdens de Tweede Wereldoorlog en gaat naar jeugdkamp. Hier wordt hij gedoopt tot “Jojo”, en klaargestoomd voor het leger en de Nazi-ideologie. Tijdens één van de activiteiten (het gooien van handgranaten) raakt hij zwaargewond en moet noodgedwongen thuis zitten. Daar ontdekt hij dat zijn moeder, die niets met de oorlog heeft, de Joodse Elsa verstopt houdt voor de buitenwereld.
Na van de aanvankelijke schrik te zijn bekomen, ontstaat er tussen Jojo en Elsa een voorzichtige, bijzondere vriendschap. Regisseur Taika Waititi (die ook afleveringen van Flight of the Conchords regisseerde) combineert op wonderbaarlijke soepele manier komedie en drama. In het begin laat Waititi ons al ongemakkelijk grinniken door Jojo vol enthousiasme “Heil Hitler!” te laten brullen (inclusief daarbij behorende armbeweging), en te laten zien wat de kinderen tijdens jeugdkamp leren.
Jongens worden getraind tot soldaten, meisjes moeten vooral leren hoe zwanger te worden. Als Jojo het niet meer ziet zitten, krijgt hij aanmoedigende woorden van Hitler te horen. Figuren als de cynische kampleider Klenzendorf en de wat dommige Rahms (Sam Rockwell en Rebel Wilson in bloedvorm) zijn nog het meest verantwoordelijk voor de absurde humor.[epq-quote align=”align-left”]Jojo Rabbit is één van die weinige oorlogsfilms die je laat lachen, huilen en nadenken.[/epq-quote]
Het drama wordt verbeeld door het tragische lot van Elsa, de afwezigheid van Jojo’s vader, en de worstelingen van zijn moeder. Zij moeder doet haar best haar zoon zo goed mogelijk op te voeden, maar het wil nog eens botsen tussen de twee. Dit geeft Waititi de gelegenheid om Jojo Rabbit dramatische diepte te geven. En enkele stevige uppercuts uit te delen. Tot op het eind is niet eens zeker hoe deze film afloopt, en of iedereen een gelukkig slot tegemoet gaat.
Wat de film zo absurd maakt, is dat het geschiedkundig gezien allemaal klopt. Het wordt ongetwijfeld aangedikt, dit is wat de Duitse jeugd werd aangeleerd. Hoe humoristisch het ook overkomt, in de jaren veertig was dit de bizarre realiteit. Dankzij Else wordt Jojo echter aan het aarzelen gebracht. Want als Elsa, al is zij een Jodin, menselijker dan hij ooit had gedacht, is er dan wellicht een kans dat de aangeleerde denkbeelden niet kloppen…? Jojo Rabbit is één van die weinige oorlogsfilms die je laat lachen, huilen en nadenken.
Taika Waititi/Roman Griffin Davis en Thomasin McKenzie