Of je Tom Cruise nou verschrikkelijk vindt of geweldig, alleen al zijn verschijning is genoeg om je aandacht te wekken. Zijn hyperactieve aanwezigheid, stralende lach, de aan psychotisch grenzende uitbundige blik in zijn ogen, er gaat een magnetische werking vanuit. Dit hoeft niet te betekenen dat zijn prestatie of de film per se goed is, maar je kijkt wel. Al vindt geen enkele recensent de film goed – ik noem Cocktail – het publiek gaat en masse naar de bioscoop om Cruise te bewonderen. De critici waren dan milder gestemd over een ander Cruise film, namelijk Top Gun, ik zie het als een kopie van Cocktail. Het enige verschil is dat er reclame wordt gemaakt voor de luchtvaart. En het is een echte mannenfilm. Al in het begin laat regisseur Tony Scott zien dat het testosterongehalte hoog is.

Maverick vliegt door de lucht en haalt halsbrekende toeren uit. Als hoogtepunt vliegt hij ondersteboven boven een andere gevechtsvliegtuig, steekt zijn middelvinger op naar de andere piloot, zijn partner maakt een polaroid. Het is levensgevaarlijk en volgens mij worden er nogal wat regels gebroken, maar hé, hoe stoer en mannelijk is dit?

Elke scène is doorwasemd met dit soort machogedrag. Scott heeft dit volgens mij heel goed door en weet er op subtiele wijze iets ironisch van te maken. Als de mannen in de kleedkamer staan, klaar om te douchen, met de handdoeken om hun middel, ontstaat er een merkwaardige, homoerotische sfeer. Scott neemt de tijd de half ontblote lichamen in beeld te brengen en ook tussen de personages heerst een geladen energie. Het laat zien dat Top Gun zichzelf niet helemaal serieus neemt.

Val Kilmer, die ik erg waardeer als acteur, is ook van de partij als Iceman. Als hij en Cruise samen in beeld komen is het net of twee jochies vechten om de aandacht. Ik heb vaak gehoord en gelezen dat de twee acteurs elkaar niet konden uitstaan, dat gevoel is ook in de film sterk aanwezig. Nu moet ik wel zeggen dat Kilmer er qua uitstraling veel arroganter overkomt dan Cruise, die er eerder uitziet als kwajongen wiens streken je wel wil vergeven.

Maar hoe zit het met de film zelf? Hij staat in MYMSBYD, dus afgezien van de visuele flair (het is toch geregisseerd door Scott) en de egotripperij, moet er toch wel iets anders zijn? Kort gezegd: nee. Er is geen interessante verhaallijn en er zijn geen personages waarvan ik kan zeggen dat ik ze echt heb leren kennen. Top Gun heeft destijds geholpen om het aantal inschrijvingen voor vechterspiloten te verhogen, dus als reclame heeft het zijn werking bewezen. Als film heeft het mij allerminst overtuigd.

Tony Scott/Tom Cruise en Val Kilmer