Het is weer tijd voor de lijst waar iedereen naar heeft uitgekeken: de beste films van 2023 volgens FilmBekeken. Dit filmjaar was opwindend, spannend en sexy. Het was het jaar van de glorieuze en langverwachte comebacks, nieuw talent, oude bekenden, verrassende samenwerkingen, blockbusters, klassiekers, en (hopelijke) afronding van filmseries.
Ik moet ook toegeven dat ik niet alles heb gezien. Om die reden wil ik eerst nog even sorry zeggen tegen Napoleon, Anselm, Perfect Days, May December, Anselm, Indiana Jones and the Dial of Destiny (alhoewel…), Sound of Freedom (idem), Das Lehrerzimmer en About Dry Grasses. Mijn oprechte excuses, ik zal jullie nog inhalen. Beloofd.
Er waren ook films waarvan ik dacht, was dat nou echt nodig, al het lof en de vijf(of vier)sterrenrecensies? Ik kijk naar Past Lives (veel te afstandelijk), Hardcore Never Dies (ik hoop echt dat Jim Deddes en Rosa Stil in ieder geval doorbreken), Het Smelt (ik heb het boek niet gelezen en voel nu ook niet meer de behoefte daartoe), The Banshees of Inisherin (een film hoort vanaf het begin op gang te komen en niet tegen het eind) en Roter Himmel (wat schijnbaar iets dieps te zeggen heeft over het kunstenaarschap).
En als het gaat om films die veel te hard zijn aangepakt: No Hard Feelings. Kom op zeg. Was deze écht zo slecht…?
Op het aller-, aller-, allerlaatste moment zag ik nog kans om met mijn beste maat Rebel Moon te zien. Zack Snyder, ga je heel diep schamen over dit misbaksel.
Ik kan zo nog wel even doorgaan maar weet dat jij, beste lieve lezer, geïnteresseerd bent in maar één ding. De lijst der lijsten. Bij deze. Vanaf de tien beste titels volgt toelichting.
30.Dungeons and Dragons: Honor among thieves
29.The Super Mario Bros. Movie
26.Saw X
24.Rimini
23.Sparta (voor FilmTotaal)
21.Scarlet (voor FilmTotaal)
20.Kiddo
18.Living
16.Daughters of the Sun (voor FilmTotaal)
15.Aftersun
14.The Killer
12.The Whale
11.EO
Het waren niet alleen de bekende namen die weer teken van leven gaven. Äki Kaurismäki, meester van de melancholie, nauwkeurig gedirigeerde shots en onderkoelde humor, leverde dit jaar het prachtige, ontroerende en grappige Fallen Leaves. Een klein liefdessprookje met ironische wendingen en een dikke knipoog. Een verademing tussen de logge en opgeblazen blockbusters.
Als Peter Jackson enthousiast is over een horrorfilm wordt de lat wel erg hoog gelegd. Talk To Me, het debuut van YouTubers Michael en Danny Philippou, lost de verwachtingen in en trakteert het publiek op wervelend camerawerk en heel veel horrornarigheid. Talk To Me kijkt het Kwaad uitdagend aan en is niet bang om over de rand van de afgrond te stappen. Niet hoopgevend, wel bloedstollend. En zoals Jackson aangaf, heel intens.
8.Barbie
Greta Gerwig maakte een fantastische film over de iconische pop die tegenwoordig beschouwd wordt als hét symbool van anti-feminisme. Worstelend met een identiteitscrisis reist Barbie met Ken naar de “echte wereld” om haar eigenaar te vinden. Een lange advertentie om de pop weer op de markt te krijgen? Of juist een slim in elkaar gestoken satire die de pop bekritiseert? Barbie houdt het wijselijk in het midden.
7.Spider-Man: Across the Spider-Verse
Ik kan met de beste wil van de wereld niet meer navertellen waar Spider-Man: Across the Spider-Verse over ging. Iets met portalen, dacht ik? Maar wie heeft een helder plot nodig met verbluffende visuele overdaad, waanzinnige animatie, een pompende soundtrack en personages vol sarcastische humor. Stuiterende ADHD-energie die zich net laat beteugelen.
Zo op het eerste gezicht biedt Evil Dead Rise weinig nieuws ten opzichte van de eerdere delen. Maar dit hoofdstuk in de klassieke horrorfilmserie buigt ook een beetje naar drama en steekt zijn teen in het bad van actuele thema’s, zonder één moment belerend over te komen. Ook dat is een kunst. Het geeft Evil Dead Rise een prettig frisse smaak.
The Quiet Girl liet zien dat het allemaal niet zo snel en flitsend hoeft te zijn. Een gewoon verhaal over een meisje dat tijdelijk ergens anders moet wonen en het hart van haar brommende pleegvader verovert. Het einde is net zo klein als de film zelf en een joekel van een emotionele climax.
Ook Steven Spielberg keerde dit jaar terug en gunde ons een kijkje in zijn jeugd. Op jonge leeftijd raakt hij besmet met het filmvirus. Geobsedeerd door de nog in zijn kinderschoenen staande filmcamera maakt hij volop filmpjes, en ontdekt zo een bom onder het idyllische familieleven. Groots, ontroerend en sprankelend, met op het einde nog een verrassende cameo.
3.Babylon
Overdaad schaadt. Maar niet als dat juist het thema van de film is. Babylon, één van de eerste films die hun weg vonden naar deze toplijst, is een adembenemende plons in de decadentie van een nog jong Hollywood. Brad Pitt moet als stomme acteur zijn beperkingen erkennen als de geluidsfilm opkomt, Margot Robbie (die ook al schitterde in Barbie) verdrinkt in het feestgedruis en haar tomeloze ambitie.
Na zijn duizelingwekkende actiefilm Tenet kwam Christopher Nolan dit jaar terug met een biopic over de maker van de atoombom, Robert Oppenheimer. Een drie uur durende film vol wetenschappelijk geklets, buitenechtelijke affaires, politieke spelletjes en de ontploffing van de allereerste bom. Klinkt als een lange, taaie zit, Nolan omringd zich met een topcast en maakt van Oppenheimer een meeslepende filmervaring.
Martin Scorsese blies dit jaar éénentachtig kaarsjes uit, hij is het filmmaken nog lang niet veleerd. Voor het bewijs, zie Killers of the Flower Moon. Met dit epos over een schandalig hoofdstuk uit Amerika’s illustere geschiedenis (Amerikanen die indianen uitmoorden voor olie) regisseerde hij misschien wel de kroon op zijn carrière. Dramatisch, bloederig, verontrustend en vreselijk spannend. Leonardo DiCaprio en Robert de Niro zijn goed, Lily Gladstone is fantastisch. Het beste wat filmjaar 2023 te bieden had.
Op naar een nieuw filmjaar.