Ik zat in de bioscoop voor Louis, de documentaire over de uitgesproken voetbalcoach en voormalig profvoetballer, toen er een opmerkelijke trailer werd vertoond. Een oude vrouw kijkt tv, waarop te zien is hoe een trein naar een tunnel rijdt. De vrouw vertelt hoe zij al jarenlang dezelfde nachtmerrie beleefd. Als klein meisje raakt zij verdwaalt en kan met geen mogelijkheid haar weg terugvinden. Het klonk vrij cryptisch en ik vroeg mij af waar ik naar zat te kijken. Ik kreeg onaangename jeuk van die trein. Toen dacht ik, die vrouw is oud genoeg om de oorlog mee te hebben gemaakt.
Dankzij die merkwaardige associatie begreep ik plotseling waar die trein naartoe ging. Jezus. Serieus? Omdat deze vrouw haar gevoel van veiligheid op jonge leeftijd verloor, durft zij haar huis niet meer te verlaten. Kennelijk heeft een regisseur haar vertrouwen gewonnen en haar huis volgehangen met webcams, om zo al haar handelingen tot op de tel nauwkeurig te volgen. Een zwaar getraumatiseerd oorlogsslachtoffer dat iedere nacht in doodsangst afwacht op die vreselijke droom? Mijn hart brak. Louis moest nog beginnen en ik was nu al in tranen.
Zou de hoofdfilm sterk genoeg zijn om aan de emotionele schaduw van deze trailer te ontsnappen? Ik kan daar, gelukkig, volmondig “ja” op zeggen. Het moment dat van Gaal in beeld komt wordt de nare smaak weggespoeld. Wat is dit een heerlijk figuur om met de camera te volgen. Al staat hij te golven, dan nog blijf je naar hem staren. Gewoon, om te zien hoe hij enthousiast de balletjes wegtikt en hij nog enthousiaster naar regisseur Geertjan Lasscher roept hoe goed bezig hij is.
In het golfkarretje geeft van Gaal vervolgens direct toe dat hij niet de makkelijkste persoon is, maar hé, als hij fouten maakt, dan maakt hij die fout wél in de overtuiging dat wat hij toen deed het beste was. Dus eigenlijk best logisch, toch? En ik maar denken dat alleen Johan Cruijff patent had op onnavolgbare logica die voor hem hartstikke logisch was. van Gaal kan zo zijn eigen tegeltjes met levenswijsheden beginnen.
Voor mij ging Louis echt leven toen werd ingezoomd op zijn persoonlijke leven. Met Truus naast zijn zijde, of op de bank met zijn twee dochters, smelt de strenge en perfectionistische voetbalcoach weg en komt er een liefhebbende echtgenoot, vader en grootvader tevoorschijn. Dan is hij niet iemand die zijn stem verheft tegenover spelers, maar een warme familieman die volop geniet van de gezelligheid. Verschrikkelijk ook hoe hij zijn eerste vrouw verloor. van Gaal blijft er kalm onder, voor zijn dochters blijft het lastig om erover te praten.
Als Lasscher de focus van de documentaire verplaatst naar van Gaals werkterrein zakt mijn aandacht weg. Er wordt verwezen naar zoveel zaken waar ik geen weet van heb, zoals de rivaliteit tussen van Gaal en Cruijff, dat ik als niet-liefhebber van het voetbal buitenspel wordt geplaatst. Op zulke momenten miste ik iets. Natuurlijk, van Gaal heeft zijn strepen in de voetbalwereld verdiend. Bij een documentaire over een voetbalcoach gaat het om voetbal. Logisch.
Misschien heb ik Louis in dat opzicht onderschat en had ik mij van te voren meer in zijn carrière moeten verdiepen. Of had Lasscher iets meer rekening kunnen houden met de voetballeken. Dat kan ook. Het resultaat is dat ik Louis erg vermakelijk vind, maar niet zo enthousiast ben als de pers. Hij had ook wat korter gemogen, vind ik.
Wat betreft die beladen trailer, die is van Housewitz en zal vanaf volgende week in de bioscoop draaien. De première is op 5 mei. Uiteraard. Op welke andere dag zou deze documentaire anders moeten debuteren? Het zal een pittig bezoek worden, ik ga hem hoe dan ook kijken. Volgens IMDb duurt hij 71 minuten. Ik vind dat lang genoeg.
Regie: Geertjan Lasscher. Met: Louis van Gaal
