Hoe typisch wil je het hebben. Will Smith won de Oscar voor zijn spel in King Richard, maar moest voor de uitreiking zonodig Chris Rock een klap geven. De komiek had een onsmakelijk grap verteld over Jada Pinkett Smith. Haar man besloot hardhandig in te grijpen en mepte Rock in het gezicht. “Keep my wife’s name out of your fucking mouth!” schreeuwde Smith daarna door de zaal. Van de vriendelijke, goedlachse rapper en acteur was weinig meer over. Dat hij later nog op het podium moest komen om het gouden beeldje in ontvangst te nemen, voelde wel erg ongemakkelijk.

Wat ik mij afvroeg is of de film door dit incident overschaduwd zou worden. Kon ik de klap van Smith en zijn opgefokte haantjesgedrag nog loskoppelen van het personage Richard Williams, vader van tennislegendes Venus en Serena Williams? Het antwoord daarop is ja. En nee. Want wat blijkt, Smiths grensoverschrijdende actie blijkt heel goed bij Richard te passen. Samen met zijn partner Oracene (Aunjanue Ellis) voedt hij vijf dochters op. Voor de twee tennisbeloftes heeft hij een plan samengesteld waar hij geen millimeter van afwijkt. Alles om ervoor te zorgen dat zijn meisjes de tennistop bereiken en van de straten vol drugs, prostitutie en moord worden gehouden.

Richard is onuitstaanbaar. Een megalomane controlefreak wiens ego te groot voor zijn kop is. Alles moet gaan zoals hij het wil, hij duldt geen tegenspraak. Ook Oracene krijgt er verbaal van langs als zij tegen manlief ingaat. Ik las ergens dat Pedro Almodovar Smiths “excuses” en dankspeech tijdens de Oscars afdeed als het praatje van een sekteleider. Precies daar doet Richard mij aan denken. De manier waarop hij de touwtjes stevig in handen houdt, bescheidenheid en liefde predikt en zijn kinderen heeft afgericht, doet denken aan het leiden van een minisekte.

King Richard komt nog harder aan dan de ballen die Venus en Serena over het tennisnet meppen en verdient het om gezien te worden.

Maar net wanneer ik denk dat Richard leidt aan een narcistische persoonlijkheidstoornis, geeft de film inzicht in zijn verleden. Niet dat alles ter sprake komt, de glimp is genoeg. Denk aan geweld, racisme, vernedering, mishandeling. Richard heeft de donkerste kanten van het leven gezien en is vastbesloten zijn kroost daarvoor te beschermen. Ook als dit betekent dat hij een dikke bubbel moet blazen die hen afsnijdt van de buitenwereld. Het praat Richards handelingen absoluut niet goed, wel is duidelijk dat er meer achter zijn bokkige gedrag schuilt.

Dit levert een soort temperament op wat in de hele film doorwerkt. King Richard staat continu onder een bepaalde druk. Net zoals Richard zijn twee meisjes coacht, als een helikopterouder boven ze blijft hangen om iedere stap in de gaten te houden, zo dendert de film vastberaden door en stoomt hij naar de finale waar Venus voor haar pittigste tegenstander tot dan toe komt te staan. Normaal gesproken staat de uitkomst vast, in dit geval lopen de verwachtingen een flinke knauw op, met als gevolg het spannendste potje tennis dat ik ooit heb gezien. Niet dat ik er zoveel heb gezien, je begrijpt het idee.

En ere wie ere toekomt, Smith is voortreffelijk in deze rol. Ik heb hem recentelijk nog gezien in de stinker Gemini Man, met King Richard straalt dat charisma van hem weer van het scherm. Hij is zowel onbuigzaam als emotioneel, een alfamannetje en breekbaar. Bij frustraties lichten zijn ogen op, als hij aan zijn pijnlijke verleden wordt herinnert trekt hij zich terug. Hij ís Richard. Misschien iets te veel.

Hoe dan ook is dit intense familiedrama sterk genoeg om aan de controverse te ontsnappen.

Maar ja, die klap valt gewoon niet goed te praten. De tweede vraag die ik dan heb is of Smith een deuk in zijn carrière heeft geslagen. Zal hij nog serieus worden genomen? Gevraagd worden voor nieuwe films? Een project voor Netflix waaraan hij was verbonden staat op inmiddels losse schroeven. Een andere mogelijkheid is dat zijn loopbaan na King Richard tijdelijk op pauze wordt gezet. Zal het publiek hem nog wel willen?

Hoe dan ook is dit intense familiedrama sterk genoeg om aan de controverse te ontsnappen. King Richard komt nog harder aan dan de ballen die Venus en Serena over het tennisnet meppen en verdient het om gezien te worden. En ja, Smith heeft die Oscar terecht gewonnen.

Regie: Reinaldo Marcus Green. Met: Will Smith en Aunjanue Ellis