Er zijn films die ik jaren geleden met plezier heb gezien, maar die destijds verguisd werden door zowel de filmpers als het publiek. Wild Wild West bijvoorbeeld, die door hoofdrolspeler Will Smith nog steeds als flinke smet op zijn carrière wordt beschouwd. Nog zo’n apart geval is The League of Extraordinary Gentlemen. Met deze verfilming van de comic van Alan Moore en Kevin O’Neill was het de bedoeling verschillende literaire figuren samen te brengen voor een ensemblefilm. Een beetje wat Van Helsing een jaar later ook poogde en met The Avengers in 2012 uiteindelijk succesvol werd uitgevoerd.

The League of Extraordinary Gentlemen was in mijn herinnering een fijne actiefilm. Ik maakte voor het eerst kennis met Dorian Gray en zag Sean Connery in zijn laatste filmrol (al wist ik dat laatste nog niet). Zou ik deze film na herziening nog steeds waarderen? Of sluit ik mij aan bij het leger van uitgesproken tegenstanders? Als eerst wil ik kort kijken naar het maakproces, want die verliep allerminst soepel.

Regisseur Stephen Norrington zou zich, naar eigen zeggen, geen raad hebben geweten met de omvang van The League of Extraordinary Gentlemen. Hij was begonnen met speciale effecten (onder andere voor Aliens) om zich vervolgens op te werken tot regisseur. Volgens een anonieme bron wist hij absoluut niet wat hij aan het doen was. Hij spendeerde uren aan het filmen van scènes die de film niet eens zouden halen. Ook had hij stevige woordwisselingen met Connery en daagde de toen 71-jarige acteur zelfs uit om het fysiek uit te vechten. En over Connery gesproken, ook daar zit een saillant verhaal achter.

Connery heeft niet de beste keuze gemaakt voor zijn laatste film, het had slechter gekund.

De Schotse acteur kreeg voor het script van The League of Extraordinary Gentlemen namelijk een heel ander project aangeboden. Peter Jackson had hem graag gewild voor de rol van Gandalf in The Lord of the Rings, de Wachowski’s vroegen hem voor The Matrix. Connery begreep werkelijk niets van de scripts. Hetzelfde gold voor het scenario dat was gebaseerd op de comic van Moore en O’Neill. Maar ach, hij besloot de rol te accepteren. Door de strijd met Norrington besloot hij na de opnames een punt te zetten achter zijn imposante acteercarrière.

Met dit in het achterhoofd verwacht ik een rammelige, onsamenhangend en onnavolgbaar zooitje. Als de hoofdrolspeler en de regisseur zo hard botsen, moet iets van die spanning toch doorsijpelen. Tenminste, dat zou ik denken. Inderdaad, het verhaal is lastig te volgen met zijn bizarre plottwists die kant noch wal slaan, en de personages verdrinken in het ensemble waardoor niemand echt een gezicht krijgt. De groep is spannender dan het individu. Maar zo slecht vind ik The League of Extraordinary Gentlemen echt niet.

Zeg wat je wil over Norringtons persoon (het is hierna ook erg stil gebleven rondom zijn filmactiviteiten), hij weet wel hoe hij druk moet houden op het verteltempo. The League of Extraordinary Gentlemen is vlot, kent enorm veel vaart. Wat er inhoudelijk gebeurt is minder belangrijk dan wat er aan actie plaatsvindt. We krijgen een extreme versie van Hyde (Jason Flemyng), zien hoe Mina Harker (Peta Wilson) zich als bloeddorstige vampier op soldaten stort, en Connery mag zich uitleven als de schietgrage Allan Quatermain.

Dus nee, ik sluit mij zeker niet aan bij de tegenstanders.

Ergens begrijp ik de negatieve ontvangst heel goed. Ik heb de comic nooit gelezen, ik weet wel dat Moore een loyale groep fans kent. Een aanhang die zijn werk nauwlettend in de gaten houdt. Hij zou zelf hebben gezegd dat de verfilming behoorlijk afwijkt van het bronmateriaal, dan weet ik al genoeg. Ik heb het sterke vermoeden dat de comic dieper graaft en dat de adaptatie meer een platte actiefilm is geworden.

Dit neemt niet weg dat ik The League of Extraordinary Gentlemen nog steeds de moeite waard vind. Als verstand-op-nul actiefilm, dan. Connery heeft niet de beste keuze gemaakt voor zijn laatste film, het had slechter gekund. Veel slechter. Dus nee, ik sluit mij zeker niet aan bij de tegenstanders.

Regie: Stephen Norrington. Met: Sean Connery en Shane West