Abel (Alex van Warmerdam) is dertig en woont nog bij zijn ouders. Hij weigert naar buiten te gaan, bespioneert de buren met een verrekijker en ruziet met zijn autoritaire vader Victor (Henri Garcin). Op een dag is de maat vol en gooit Victor hem het huis uit. Abel ontmoet de bij een peepshow werkende Zus (Annet Malherbe) en trekt bij haar in. Zij is ook de minnares van Victor en hij kan het niet verkroppen als Zus hem niet meer wil zien. Abels moeder Duif (Olga Zuiderhoek) vermoedt al dat Victor zijn romantische heil buitenshuis zoekt. De plot leent zich perfect voor soapige dramatiek, van Warmerdam heeft andere plannen.

Via Victor leeft hij zich uit met het belachelijk maken van de bekrompen kleinburgerlijke Nederlander. Victor wil dat alles zo normaal mogelijk is en doet er alles aan dit gewone leven te bewerkstelligen. Duif moet gewoon elke avond lekker eten klaarmaken. Het Kerstontbijt moet gezellig zijn. Abel hoort al lang het huis uit te zijn.

Door alles naar zijn hand te zetten, te regisseren, wordt dit “normaal” zo kunstmatig en geforceerd, dat van Warmerdam zijn publiek lijkt te vragen wat “normaal” nou eigenlijk is. Victors ouderwetse opvattingen over mannen, vrouwen en het huishouden? Of toch meer de chaos van Abel? Want al kan Abel zich gedragen als eersteklas etterbak, hij is sympathieker en warmer dan de koude en strenge Victor.[epq-quote align=”align-left”]Vierendertig jaar na uitkomst is Abel nog altijd een fantastische komedie.[/epq-quote]

Dit klinkt alsof Abel ons fink wat maatschappelijke kritiek wil voorleggen, ons een spiegel wil voorhouden, de film is geenszins een pamflet. Lang niet alles draagt bij aan de plot of personages. van Warmerdam houdt zich net zo druk bezig met het etaleren van zijn absurdistische, ietwat surreeële humor. Abel weet met zijn snelle babbel bij Victor onder de huid te kruipen en dwarsboomt met sardonisch plezier de plannen van zijn vader. Ook visueel valt er veel te genieten. Door de film heen is Abel op missie om vliegen doormidden te knippen. Of zie de scène in het koffiehuis, waar de serveerster alle asbakken een flinke draai geeft. Abel kijkt gebiologeerd toe terwijl de bakjes draaien en ratelend tot stilstand komen.

van Warmerdam heeft de scènes volgepropt met zin en onzin, er gebeurt altijd wel wat. Er zit een vleugje in van Terry Gilliams broeierige sprookjesatmosfeer. Maar bij Gilliam overheerst ook komische duisternis. van Warmerdam wil gewoon lachen, lol hebben. Daarin is hij geslaagd. Vierendertig jaar na uitkomst is Abel nog altijd een fantastische komedie.

Alex van Warmerdam/Alex van Warmerdam en Annet Malherbe