Alvin Straight (Richard Farnsworth) is bijna tachtig als hij hoort dat zijn broer Lyle (Harry Dean Stanton) een beroerte heeft gehad. De broers leven al jaren met elkaar in onmin. Bang dat ze nooit de kans krijgen zich met elkaar te verzoenen, besluit Alvin zijn broer te bezoeken. Alleen, hoe? Alvin heeft geen rijbewijs, zijn zicht is bar slecht en er stoppen geen bussen bij Lyle. De koppige Alvin komt met een creatieve oplossing: hij gaat met zijn grasmaaier. Vol goede moed gaat hij op pad, de eerste poging loopt met een sisser af. Met het krachtigere model John Deere heeft hij meer geluk. Nu nog een aanhangwagen waarin hij kan slapen en Alvin is klaar voor de reis.

Zijn dochter Rose (Sissy Spacek) twijfelt over dit idee, Alvin is te koppig om naar advies te luisteren. Hij volgt zijn intuïtie en daarmee uit. The Straight Story, gebaseerd op een wonderlijk waargebeurd verhaal, is geregisseerd door David Lynch, die zich behoorlijk heeft ingehouden met zijn regiestijl. Geen surrealistische symboliek of droomscènes, geen vervreemende geluidsband of expliciet geweld. Nee. Gewoon een oude kerel die op zijn grasmaaier door Amerika reist.

Lynch filmt stille autowegen, de sterrengevulde nachthemel of wolken die in de blauwe lucht hangen. Op de achtergrond klinkt weeïge countrymuziek. Alvin komt goedhartige mensen tegen die hem graag de helpende hand bieden, hij weigert vriendelijk ieder aanbod. Zijn manier van doen is hoe het moet gaan. Slechts één scène verraadt wie achter de camera staat, verder houdt Lynch de stijl zo sober mogelijk.[epq-quote align=”align-left”]The Straight Story is de meest menselijke film in het oeuvre van Lynch.[/epq-quote]

De aandacht ligt zo geheel op Farnsworth. Met zijn vriendelijke, doorleefde kop kan hij Alvin een diepe dimensie geven. Je weet dat dit personage een heel leven heeft geleid. Dingen heeft gezien. Meegemaakt. Wanneer hij spreekt over zijn ervaringen in de Tweede Wereldoorlog en zijn emoties naar buiten komen, geloof ik direct dat de trauma’s nog steeds pijn doen. Zijn optreden is, net als de film, eenvoudig en doordringend. Het is losjes, ontspannen, alsof hij zichzelf staat te spelen. Ik kan uren naar hem kijken en luisteren.

Als Alvin eindelijk zijn broer bereikt en de twee koppige mannen met betraande ogen naast elkaar zitten, kan ik het onmogelijk droog houden. Ze zeggen weinig, de spijt is er. Deze film gaat op het eerste gezicht nergens over. Maar hier is absoluut sprake van een indringende, spirituele reis. Na het laatste shot heb ik het gevoel die reis samen met Alvin te hebben gemaakt. The Straight Story is de meest menselijke film in het oeuvre van Lynch.

David Lynch/Richard Fransworth en Sissy Spacek