Het was een monsterhit, in 2016: Toni Erdmann. Een Duitse… komedie? Drama? Ik zag deze Duitse productie destijds in de bioscoop met torenhoge verwachtingen. En… ik wist eerlijk gezegd niet zo goed wat ik ermee aanmoest. Misschien dat een tweede kijkbeurt meer kijkplezier oplevert? Toni Erdmann kan in twee delen worden opgeknipt. Grappenmaker Winfried wil graag het contact met zijn zakendochter Ines herstellen. Eerst volgen we Winfried, hoe hij stiekem Ines achterna reist naar Boekarest, en in haar harde zakenwereld arriveert. Na een felle woordenwisseling besluit Winfried dat het beter is om terug te gaan naar Duitsland. Als hij is vertrokken wordt het perspectief verlegd naar Ines.
Wanneer zij tijdens een avondje uit met vriendinnen haar hart lucht over haar vader, blijkt hij nooit te zijn weggegaan. Sterker nog, hij is gewoon in hetzelfde restaurant. Maar dan wel als zijn alter-ego, Toni Erdmann. Om het feest compleet te maken, draagt Winfried een afschuwelijke pruik en neptanden. Ines kan het eerst niet bevatten. Toch gaat ze mee in zijn spel.
Mijn grootste bezwaar tegen deze Duitse “moderne klassieker”, is dat hij is gepromoot als komedie. En ik vind hem gewoon niet grappig. De humor is ronduit flauw (die handboeien… Jezus…) of zo willekeurig (de blootscène) dat ik het niet goed kan plaatsen. Ik ben het eens met Winfrieds filosofie dat het leven te snel loopt en we de kleine momenten moeten waarderen. Maar kom dan met wat goede grappen.
Toni Erdmann is zo langdradig dat ik de film een schop onder de kont wil geven.
Wat ik evenmin kan waarderen is het tempo. Toni Erdmann is zo langdradig dat ik de film een schop onder de kont wil geven. Misschien heb ik niet genoeg geduld of zitvlees voor een dergelijk drama, naar mijn gevoel wordt het verhaal onnodig opgerekt. Regisseuse Maren Ade kabbelt wat door, neemt gerust zijweggetjes, en verkent die zijweggetjes net zo lang tot ik het idee heb een andere film te zien. Het schilderen van die eieren, bijvoorbeeld. Kan iemand mij uitleggen waarom het noodzakelijk is daar aandacht aan te besteden? Het zangstukje is nog wel aardig.
Door de relatie tussen dochter en vader centraal te zetten weet Ade wel een fijn ongemakkelijke sfeer op te roepen. Je zou plaatsvervangende schaamte krijgen van de fratsen van Winfried. Je hoopt dat Ines eens gaat ontdooien en wat meer emoties toelaat. Met de knuffel tussen hem en Ines weet Ade zowaar nog te ontroeren. Dit is echter een stukje van de film. Spijtig genoeg laat de rest mij koud.
Maren Ade/Sandra Hüller en Peter Simonischek