Miller’s Crossing van de gebroeders Coen is een gangsterfilm met als hoofdpersoon Tom Reagan, de rechterhand van Leo. Leo is gangsteropperhoofd en regeert met ijzeren vuist over de stad. Johnny Caspar, ook een gangsterbaas, is het beu dat hij wordt tegengewerkt door Bernie Bernbaum en eist dat Leo iets tegen hem doet. Maar Leo is met Bernies zuster Verna en heeft beloofd om Bernie te beschermen. Tom raadt Leo echter aan toch actie te ondernemen tegen Bernie, gezien Johnny meer invloed begint te krijgen. Bovendien slaapt ook hij met Verna. Het is, kortom, een bolwerk aan personages met dubbele agenda’s. Tom is de spin in het complexe web. Hij speelt iedereen tegen elkaar uit, om zo te voorkomen dat er een oorlog uitbreekt tussen Leo en Johnny.
Als de schietpartijen er alsnog komen houdt Tom zich bezig met het inperken van de schade. Hoewel de kenmerkende stijlkenmerken van de Coens zeker terugkomen, is dit werk veel terughoudender.
Er heerst sterk de toon van de Screwballkomedie: de personages spuwen hun dialogen op mitarilleursnelheid uit. De Coens hebben echter ook stiltes in hun film gebouwd. De meest typerende scène is wanneer Tom wordt gedwongen een executie uit te voeren en een jammerende Bernie het bos insleept. Bernie gilt om genade, Tom houdt het wapen gereed. Cameraman Barry Sonnenfeld laat het grootse bos het scherm vullen en zet de twee personages op de achtergrond. Mooi, hoe ze door het bos worden opgeslokt. Ze krijgen er een nietigheid door. Het geeft de scène ook iets plechtigs. Sonnenfeld neemt ook een closeup van Toms gezicht. Hij aarzelt. Moet hij de trekker echt overhalen? Is hij echt een moordenaar?
Dit is een Coenesk gangsterdrama met meer diepgang en grijstinten dan hun vorige werken.
Het is door dit soort scènes dat het drama in Miller’s Crossing fantastisch wordt uitgewerkt. Natuurlijk valt er nog genoeg te lachen en nemen de Coens niet alles serieus. Toch lijken ze hier gas terug te nemen en meer dan ooit in te zoomen op hun personages. Het laat zien dat ze niet altijd vorm boven inhoud prefereren. Dit is een Coenesk gangsterdrama met meer diepgang en grijstinten dan hun vorige werken. Wie is goed, wie is slecht? Zoals een personage zegt: “Up is down. Black is white.” Niets is wat het lijkt in Miller’s Crossing. Dat geldt zowel voor de plottwists als de personages zelf.
Het enige nadeel is dat Miller’s Crossing een complex verhaal vertelt. Als je ook maar een tel mist, even vergeet wie wie is, wordt het lastig de intriges te volgen. De eerste keer dat ik de film zag begreep ik niet helemaal waar het over ging. Nu heb ik de plot veel beter kunnen volgen en voelde ik des te meer de emotionele laag.
Joel Coen & Ethan Coen/Gabriel Byrne en John Turturro