Mijn eerste kennismaking met Trout Mask Replica begon een paar maanden geleden. Eerst dacht ik, dit moet een grap zijn. Dat kan niet anders. De muziek kolkt alle kanten op, alsof de instrumenten zoeken naar connectie en steeds net langs elkaar glippen, en Captain Beefheart gromt en croont absurdistische teksten als “A squid eating dough in a polyethylene bag is fast and bulbous. Got me?”

Zoals dat gaat met dit soort rariteiten was ik evengoed geprikkeld. Hoe vaker ik de idioterie opzette, hoe meer het onder mijn huid kroop. Er zit een spanning in Trout Mask Replica die gedurende zijn speeltijd wordt volgehouden. Ik begrijp nog steeds niet wat Captain Beefheart nou bedoelde met deze kakofonie, hoe de nummers zich tot elkaar verhouden (het is bijna onmogelijk om er iets over te schrijven), waarschijnlijk is juist dat de achterliggende gedachte. Dat je nooit echt helemaal bij de kern van de waanzin komt. Ik heb het vaak geprobeerd, het is nog altijd niet gelukt.

Trout Mask Replica dwingt je om mee te gaan in zijn grillen en is misschien daarom wel het ultieme symbool van creatieve vrijheid, een artistieke storm die alle gangbare muziekregels wegblaast. Waarom zou je goed in het gehoord liggende popmuziek maken als je ook kan kiezen voor een krankzinnig brouwsel van jazz en blues? Het kan. Captain Beefheart heeft dat bewezen.

Met Trout Mask Replica componeerde (voor zover je daarvan kan spreken) Captain Beefheart een wereldvreemde klassieker, perfect voor iedereen die zichzelf eens uit wil dagen. Is het evengoed een grap geweest? In dat geval wacht ik nog steeds op de punchline.

Trout Mask Replica staat niet meer Spotify. Wel op YouTube.