Will Smith stond jarenlang garant voor succes. Cast hem in een film en het publiek komt er vanzelf op af. Smith had voor zijn aanwezigheid wel een stevige voorwaarde: in iedere film die hij speelde moest en zou hij de wereld redden. Met spektakeltitels als Independence Day of Men in Black is dat natuurlijk geen probleem. Buitenaardse wezens wegknallen is dan juist de bedoeling. Maar bij een film als I, Robot, waarin de geboorte van artificiële intelligentie en de daarbij behorende implicaties centraal staan, gaat zo’n houding toch wringen.
In de verre toekomst worden robots ingezet als assistenten voor het dagelijks leven. Denk aan het dragen van boodschappen. Het bakken van een taart. Robots houden zich daarbij vanzelfsprekend aan drie wetten, ooit bedacht door sciencefictionschrijver Isaac Asimov. Eén, robots mogen mensen geen pijn doen. Twee, elke opdracht moet uit worden gevoerd, tenzij dit in conflict is met de eerste wet. Drie, robots moeten hun eigen bestaan beschermen, tenzij dit in conflict is met de eerste of tweede wet.
Deze wetten komen onder druk te staan als agent Del Spooner (Smith) een zelfmoord moet onderzoeken. Zijn intuïtie zegt dat dit gaat om moord. En dat ene Sonny erbij betrokken is geweest. Alleen, Sonny is een robot. En dat betekent per definitie dat hij de dader niet kan zijn. Of toch wel? Dit zou impliceren dat robots uit eigen wil kunnen handelen, boven zichzelf uit kunnen stijgen, een eigen persoonlijkheid ontwikkelen, zich bewust worden van de wereld om hen heen.
Dit nodigt uit tot filosofische overpeinzingen. Hoe gaat een robot ermee om dat het zijn existentie bevraagt? Zijn bestaansrecht? Dit soort kwesties vragen om een delicate aanpak. Maar ja. Toen Smith de hoofdrol kreeg werd elke potentiële laag vermorzeld onder zijn gesponsorde schoenen. Waarom je verdiepen in de gestelde vraagstukken als je ook gewoon de actiemodus aan kan zetten om zo je hoofdrolspeler tevreden te houden.
Op zich, dat moet ook worden benoemd, Alex Proyas heeft de actie lekker vlot geregisseerd. De effecten kunnen nu wel een flinke oppoetsbeurt gebruiken, Smiths gevecht tegen de robots is evengoed erg vermakelijk. Het is alleen zo jammer dat I, Robot verder weinig meer biedt dan een gekunsteld verhaaltje dat wanhopig probeert om nog íets van intellectuele inhoud te suggeren.
Eigenlijk had de titel I, Will Smith moeten zijn. Want dat is I, Robot. De grote show van Smith. Die als altijd de grote held wil spelen. Soms is het gewoon beter om over principes heen te stappen en iets anders te proberen.
Ik ben ook te volgen via letterboxd, dé filmapp voor de filmliefhebber.
Regie: Alex Proyas. Met: Will Smith en Alan Tudyk