Beau Is Afraid. Dat was… iets. Ik probeer al een paar dagen te bedenken hoe ik vat kan krijgen op dit monster – want dat is het – maar Ari Asters nieuwste, ehm, film(?), zit zo tjokvol symboliek en wordt zo sterk geleid door zoveel verschillende associaties, dat ik gewoon niet weet waar ik moet beginnen. Ik denk aan Het Proces van Franz Kafka. David Lynch die weer eens zin had in een ondoorgrondelijk filmavontuur. Een beetje horror. Drama. Met in het hart een ingewikkelde relatie tussen een moeder en zoon, waarbij de zoon gebukt gaat onder zoveel psychologische wonden dat Freud ervan zou kwijlen.

De plot wordt gestart als Beau, de zoon in kwestie, hoort dat zijn moeder is overleden. Hij wil zo snel mogelijk naar de begrafenis, het lijkt of de wereld andere plannen heeft. Beau krijgt ieder denkbare (of ondenkbare) hindernis op zijn pad gegooid. Zwervers die zijn schamele appartement binnendringen. Een aanrijding. Een zonderlinge familie die hem wel heel graag wil verzorgen.

Aster heeft voor Beau Is Afraid een schijnbaar bodemloze doos vol surrealistische taferelen opgeduikeld waaruit hij graag put. Eigenlijk moet je deze film beschouwen als een sprong in iemands onnavolgbare associaties, die op eveneens onnavolgbare wijze in elkaar overvloeien. Met enige goeie wil zou je kunnen zeggen dat de laatste scènes een beetje licht laten schijnen op de hermetische filmtrip. Maar er blijft ook nog veel gehuld in een roes van magisch realisme en symbolisme.

Daartegenover staan ook de scènes die meer met hun voeten op de grond staan. De momenten tussen een piepjonge Beau en zijn neurotische moeder sidderen van Freudiaanse spanningen en behoren met gemak tot de beste delen van de film. Net als de gesprekken die Beau voert met zijn therapeut. Of het weerzien met jeugdlief Elaine.

Misschien is het beter om gewoon mee te gaan in de kakofonie van beelden. Alleen moet je wel daartoe bereid zijn. Het duurde bij mij even voor ik mij mee kon laten voeren in Asters gedachtestromen. Maar toen werd ik wel ondergedompeld in beelden die ik nog zo voor de geest kan halen.

Is dat allemaal vermoeiend? Ja. Zeker met de speeltijd van zo’n drie uur. Levert het ook spectaculaire en prikkelende cinema op? Nou en of. Alhoewel ik na het verlaten van de bioscoopzaal niet meteen wist wat ik hiermee aan moest, kon ik evenmin ontkennen dat mijn waardering ervoor langzaamaan groeide. De ervaring van Beau Is Afraid is er eentje om niet zo snel te vergeten.

Regie: Ari Aster. Met: Joaquin Phoenix en Patti LuPone