Batman Returns was commercieel niet zo succesvol als Batman. Omdat de filmwereld nou eenmaal gesteld is op commerciële successen, moest Tim Burton plaatsmaken voor een andere regisseur. Iemand die de superheld met vleermuiscape weer kleur kon geven, de massa naar de bioscoop bracht en het speelgoedverkoop op kon krikken. Joel Schumacher, bekend om zijn exorbitante stijl van regisseren, mocht de toorts van Burton overnemen. Michael Keaton, die tot dan toe Batman had gespeeld, zag de nieuwe visie niet zitten. Val Kilmer mocht het superheldenpak aantrekken.

Ik beschouw Kilmer absoluut als een goede acteur. Hij was erg sterk in The Doors, Heat, Kiss Kiss Bang Bang en kwam zelfs nog even opdraven voor een veredelde cameo in Top Gun: Maverick. Hij brengt de juiste mix van jongensachtige branie en in zichzelf gekeerde somberheid met zich mee. En toch vind ik hem niet helemaal op zijn plek in Batman Forever.

Daar waar iedereen begrijpt dat deze film wild en chaotisch is, als een tot leven gewekt stripboek, en zijn of haar spel daar ook op inricht, is Kilmers optreden afstandelijk, ijzig en veel te serieus. Dat is het personage natuurlijk ook. Maar toch. Kilmers acteerwerk vloekt hier behoorlijk met Schumachers regiestijl. Het is soms pijnlijk om naar te kijken. Is deze Batman echt het ideale uitgangbord voor de verkoop van superheldenpoppetjes?

Een andere bekende kop voelt zich daarentegen perfect thuis in Schumachers hypercommerciële universum vol schreeuwerige kleuren. Jim Carrey, die de rol van antagonist Riddler op zich neemt, kan zich naar hartenlust uitleven met zijn manische lach, elastische gezichtsexpressies en hyperactieve energie.

En dan is er nog eeuwig chagrijn Tommy Lee Jones. In Batman Forever is hij Harvey Two-Face, de aanklager met het half weggevreten gezicht die wraak zweert op Batman. Op de meest bizarre en willekeurige momenten duikt hij op om de superheld naar de andere wereld te helpen. Alsof scenaristen Lee Batchler en Janet Scott Batchler tijdens het schrijven nog dachten “oh ja! Harvey is er ook nog…”

Nicole Kidman en Chris O’Donnell mag ik trouwens ook niet overslaan. De een hunkert naar Batmans liefde, de ander wil per se meehelpen misdaad te bestrijden. Je ziet gewoon hoe ze zich vol enthousiasme in deze onzinwereld gooien.

Maar ja. Kilmer… Hij wil niet ontdooien. Zelfs niet met een half ontblote Kidman tegenover zich. Voor hem is en blijft Batman Forever een bloedserieuze film. En als hij dan een kazig stukje dialoog uitspreekt, heb ik het gevoel dat hij het liefst van de set had willen verdwijnen. Ach, voor opvolger Batman & Robin zou hij toch vervangen worden door George Clooney.

Batman Forever heeft de reputatie de neergang van Batman in te luiden. En ja, het is ook simplistisch en eendimensionaal, met een overdaad aan effecten die op den duur vermoeiend worden. Toch, Schumacher maakt veel goed door van Batman Forever een pretentieloze film voor tieners te maken. Zo slecht vond ik deze achtbaanrit echt niet.

Regie: Joel Schumacher. Met: Val Kilmer en Jim Carrey