Eindelijk heb ik hem gezien. De ultieme Kerstfilm. Dit is de titel waar regisseur Frank Capra en acteur James Stewart het meest trots op zijn. It’s a Wonderful Life, geïnspireerd op een kortverhaal van Philip Van Doren Stern, die zijn inspiratie weer haalde uit de Kerstklassieker A Christmas Carol van Charles Dickens. Na uitkomst werd It’s a Wonderful Life zeer gemengd ontvangen (te veel slappe zoetigheid voor de één, de ultieme inspiratiefilm voor de ander), toen het copyright was verlopen werd hij onophoudelijk vertoond tijdens de feestdagen.
Zo groeide gestaag zijn klassieke status. It’s a Wonderful Life speelt zich af in het fictieve dorpje Bedford Falls, waar de arme stumper George Bailey aan de rand van een burg staat. Hij staart de diepte in, naar het donkere, ijskoude water en beraamt of hij de dodensprong zal wagen.
Ergens in de hemel wordt engel Clarence Odbody gesommeerd om George te redden. Als die missie slaagt krijgt hij eindelijk zijn vleugels. Maar voor de redding op gang kan worden gezet, moet Clarence weten wie de stumper is. George heeft van jongs af aan de droom om de wereld te ontdekken, persoonlijke zaken dwingen hem in het dorp te blijven. Als de bank waar hij werkt failliet gaat, ziet hij zijn hele leven als sneeuw voor de zon wegsmelten.
It’s a Wonderful Life begint de woorden “er was eens”, waarmee het hint naar sprookjesachtige allures. Eigenlijk is dit ook een sprookje, waarin elk personage een duidelijke functie heeft. De uitwerking van het verhaal is ook erg braaf en conservatief. De scène waarin George wel heel dicht bij zijn geliefde Mary staat was voor die tijd erg gedurfd. Nu is het als twee diep verlegen pubers die elkaar nauwelijks aan durven te kijken. Hoe de tijden kunnen veranderen.
Ik begin bijna te vermoeden dat It’s a Wonderful Life een religieuze film is die heimelijk zieltjes wil veroveren. Maar dan duikt Clarence op om George te redden. De beschermengel laat hem zien hoe de wereld het zonder zijn aanwezigheid moet doen. Vanaf dat moment wordt het interessant.
George ontdekt hoeveel er eigenlijk plaatsvindt buiten zijn eigen, individuele leven. Het is zo sterk verweven met de wereld om hem heen, met zijn familie en geliefde, dat zijn afwezigheid onbedoeld een reeks naargeestige incidenten veroorzaakt. Zonder George ontstaat er een zwart gat. Een soort domino-effect van grimmige gebeurtenissen.
Zoals Clarence opmerkt, ieder leven is noodzakelijk. Die boodschap is al veel vaker verteld, in It’s a Wonderful Life wordt die erg sterk verbeeld. Zie George in zware paniek door het dorp rennen, zich realiserend hoe alles wat hij ooit kende door zijn vingers is gegleden.
Ik vind het prachtig om te zien hoe een zwaar depressief personage er weer bovenop krabbelt, de levenslust terugkrijgt en evengoed besluit om er het beste van te maken. Dat is wat mij betreft waar de kracht van It’s a Wonderful Life ligt. George omarmt zijn lot en rent door de sneeuw terug naar zijn huis, waar het iconische beeld volgt van de man die zijn arme gezin liefdevol knuffelt.
Om het helemaal af te maken eindigt de film met de ultieme feelgood-finale. Net te veel van het goede? Ach. Ik gun het deze personages. It’s a Wonderful Life is de onbeschaamde en klassieke tranentrekker.
Regie: Frank Capra. Met: James Stewart en Donna Reed
