David Bowie was jarenlang misschien wel de meest ongrijpbare zanger uit de geschiedenis van de popmuziek. Hij ging gekleed in uitbundige kostuums, haalde met gemak onmenselijk hoge noten en produceerde een rijk en experimenteel muziekoeuvre. Hoe doe je als documentairemaker in hemelsnaam recht aan zo’n ongrijpbaar fenomeen? Brett Morgen (Cobain: Montage of Heck) had toegang tot Bowie’s privéarchief en besloot er een soort gedachtestroom uit te puren. Uit uren en uren beeldmateriaal smeed hij het overweldigende Moonage Daydream.

We zien de kameleonistische, zwaar opgemaakte Bowie op het podium, waar hij als alter ego Ziggy Stardust voor een uitzinnig publiek staat. Hij speelt daarnaast in films, knipt in liedteksten om de woorden te herschikken, geeft interviews en komt met zelfbedachte wijsheden op kunst en het leven. Morgen wilde de pratende hoofden vermijden en puur de beelden (en Bowie) voor zich laten spreken. In het begin werkt die benadering ook.

Bowie was iemand die graag associeerde, de grenzen opzocht en zich volop in het experiment stortte. Wat dat betreft sluit Moonage Daydream perfect aan bij zijn springerige geest. Net als bij zijn kniptechniek zijn de meeste beelden uit hun context gehaald, waardoor alles een nieuwe betekenis krijgt. En Bowie op het podium is altijd een spektakel. Zijn podiumpresentatie, zang en de muzikale begeleiding, het plaatje klopt gewoon. De hysterische fans bij wie de tranen over de wangen rollen maken de opwinding compleet. Op die momenten is de energieke sfeer aanstekelijk.

Toch knaagt er iets. Even afgezien van een impressie van Bowie’s hyperactieve en creatieve geest, waarom zou Morgen juist voor deze beelden hebben gekozen? Zou het iets uitmaken als de volgorde van deze beelden werd aangepast? Het komt op mij als willekeur over. Ik mis een narratief, de lijm die de duizenden indrukken aan elkaar moet plakken. Wat is bijvoorbeeld de link tussen Bowie en Nosferatu? Of lagen ook die beelden te verstoffen in zijn archief?

Nog vervelender is dat de beeldenstroom van Moonage Daydream drijft op monotonie. Ik hou best van een overdaad aan mediavisuele indrukken, deze ruim twee uur durende beeldengolf werd akelig snel vermoeiend. Het duurde dan ook niet lang voor ik het wel had gezien met al die fragmenten, maar ja, ik had nog twee uur te gaan.

Typisch ook dat Bowie’s persoonlijke leven slechts mondjesmaat door de bedwelmende beeldenmassa heen druppelt. En alles van die categorie is per definitie positief. Zo komt wel Bowie’s tweede vrouw Iman naar voren, maar wordt zijn eerdere, stormachtige huwelijk met Angie Barnett doodgezwegen. Moesten de negatieve herinneringen weg worden gepoetst? Misschien was dat het narratief van Moonage Daydream: een positief laatste eerbetoon aan Bowie, met louter goede associaties.

Iemand vertelde mij eens dat elke documentairemaker goed nadenkt over de montage. Ik ga er absoluut vanuit dat Morgen hetzelfde gedaan heeft bij Moonage Daydream. Ik zie alleen niet wat de motivatie achter de regie-keuzes is geweest. Dankzij de optredens en interviews vond ik Moonage Daydream nog wel te doen. Verder was het echt te veel stijl en te weinig inhoud.

Regie: Brett Morgen