Leuk idee voor een eetfeestje. Vermoord op voorhand één van de gasten, verberg het lichaam in een kist en laat de overige gasten – die later arriveren – argeloos rondlopen. Zal iemand ontdekken welke gruweldaad door de twee gastheren is gepleegd? Wordt het lichaam ontdekt? Of komt het koppel ermee weg? Alfred Hitchcock baseerde zich voor zijn onderschatte thriller Rope op het toneelstuk van Patrick Hamilton, die zich op zijn beurt liet inspireren op het waargebeurde verhaal van Nathan Leopold en Richard Loeb. Dit tweetal beschouwde zich als intellectueel superieur.
Zij waanden zich onaantastbaar, ervan overtuigd dat zij met alles weg konden komen. Om dit te bewijzen doodden zij de 14-jarige Bobby Franks. Als Nathan en Richard hun daad in doofpot konden stoppen, kon het duo zich uitroepen tot superhelden. Of supermensen. Rope gaat uit van hetzelfde idee.
De film begint met de studenten Brandon (John Dall) en Phillip (Farley Granger) die David Kentley (Dick Hogan) wurgen met een touw. Daarna dumpen zij het lichaam in een kist en bereiden zich voor op het etentje. Brandon heeft er alle vertrouwen in dat Davids lijk onontdekt blijft, Phillip houdt zich minder koel onder de omstandigheden. De druk wordt nog hoger als hun docent Rupert Cadell (James Stewart) verschijnt. Met name Brandon kijkt huizenhoog op tegen Rupert en vindt het heerlijk om hem om de tuin te leiden.
Omdat Rope de verfilming is van een toneelstuk, besloot Hitchcock voor een radicale opnametechniek te gaan. Hij wilde de film in zo min mogelijk shots opnemen. Het liefste in één shot. De techniek van toen maakte dat nog niet mogelijk en dus bestaat Rope uit tien langdurige shots, met een maximum tijd van tien minuten en zes seconden. De meeste overgangen zijn zo vernuftigd mogelijk aan elkaar gemonteerd, waarbij het gevoel van een gecontinueerd shot wordt gesuggereerd. Als Hitchcock dan toch kiest voor een duidelijke wisseling van cameraperspectief, ervaar ik dat als interruptie van de flow waar Rope in zit. Voor heel even wordt de snijdende spanning onderbroken, ontstaat er een scheur in de geladen sfeer.
Misschien is dit in de eerste plaats een gimmick, een trucje om eventueel magere inhoud te verhullen, zo heb ik het echt niet ervaren. Omdat Rope op deze manier is gefilmd heb ik echt het idee mee te worden gezogen in het bizarre verhaal. Alsof ik niet kan ontsnappen van dit macabere feestje. Het maakt van Rope een ronduit claustrofobische ervaring, wetende wat Brandon en Phillip middenin de woonkamer “verstopt” hebben.
Stewart zelf was niet echt te spreken over Rope. Hij was naar zijn gevoel geen goeie match met het personage en vond dat de camera meer aandacht kreeg dan de acteurs. Met dat laatste had hij wel een punt. Er moest een ingewikkelde choreografie uit worden gedacht om het minimum aan shots te krijgen. Dat ging zo ver dat toen een crewlid zijn voet brak, hem direct de mond moest worden gesnoerd en hij in stilte van de set werd gevoerd.
Dat Stewart zich hier niet op zijn plek voelde moet hij zelf weten, ik vind hem fenomenaal als achterdochtige docent. Eén shot valt daarbij sterk op. De bediende vertelt hem over het ietwat vreemde gedrag van de jonge gastheren en Hitchcock houdt de camera op Stewart, terwijl hij afwisselend kijkt naar de bediende en Brandon en Phillip, die alledrie buiten beeld staan. Hoe Stewart de twee kerels in de gaten houdt is genoeg om te laten weten “dit klopt niet”. Het enige wat Stewart doet is kijken. Meer niet. Dat hij zo laat weten wat hij denkt en de spanning opschroeft, zegt alles over zijn kunnen als acteur.
Rope heeft trouwens nog een briljante, subtiele verwijzing naar Brandon en Phillips vermeende homoseksuele relatie. Hun appartement heeft maar één slaapkamer. Denk daar maar eens over na.

Regie: Alfred Hitchcock. Met: James Stewart en John Dall
Een gedachte over “Rope”