Ik wist helemaal niets af van L’événement (Happening), geregisseerd door Audrey Diwan, naar het boek van Annie Ernaux. Gewoon een verrassingsfilm, zogezegd. Het was een persvoorstelling in Het Ketelhuis, waar ik al iets hoorde over abortus, maar dat dat woord absoluut niet mocht worden gebruikt. Een vreemde opmerking. Stond ik op het punt een film met politieke correctheid te bezoeken? Of betrof het iets met woke? Tijdens de film viel de waarschuwing spoedig op zijn plek. Diwan volgt de jonge studente Anne Duchesne (Anamaria Vartolomei) in het Frankrijk van 1961.
Samen met haar twee vriendinnen gaat zij uit, bezoekt college’s en doet verder wat iedereen op de meisjescampus doet. Ik vrees heel even dat L’événement het type zwoele zomerfilm is waar de lome, voortkabbelende sfeer boven alles wordt geplaatst. Dat kan leuk zijn, ik vind een goed verhaal ook fijn. Ik werd op mijn wenken bediend.
Anne’s leven raakt behoorlijk ontregelt als er een kindje in haar buik groeit. Tegenwoordig is het weg laten halen van de foetus bespreekbaar, in het Frankrijk van 1961 was dit ten strengste verboden. Het woord alleen al doet iedereen ineenkrimpen. Betrokkenheid bij het kunstmatig beëindigen van de zwangerschap kan een fikse straf opleveren. Logisch dus dat Anne volkomen in paniek raakt. Zij heeft nog een heel leven voor zich, wil verder met haar studie. Het moederschap staat heel laag op de wensenlijst. Terwijl haar buik gestaag groeit, zoekt Anne wanhopig naar een oplossing. Maar als geen enkele arts zich aan die schanddaad wil wagen, wat kan Anne dan nog doen?
In een tijd waarin films vol zitten met uit de computer getoverde effecten, vertelt L’événement een menselijk verhaal.
L’événement is in alles een heel ondramatisch dramatische film. De spanning vloeit natuurlijk voort uit Anne’s penibele situatie. Zo valt mij op dat Diwan weinig muziek inzet, met veel stiltes als gevolg. De kracht van die stiltes komt heel goed tot uiting in de scènes waarin Anne het heft in eigen hand neemt (denk aan een verhitte naald), zodat de aandacht als vanzelf naar de akelige handelingen wordt gezogen. Ergens op het einde zit een beeld waar ik met open mond naar staarde. Dat voelde ik tot in het diepste van mijn wezen. Jezus.
Om Anne’s toenemende paniek optimaal over te brengen verschijnt in beeld hoever haar zwangerschap is. Het zijn net hoofdstukjes die ons pesterig op de hoogte houden van de ongewenste ontwikkelingen. Alsof de kijker zo aan de tikkende klok wordt herinnert. Het is een race tegen de tijd, want op een gegeven moment kan de zwangerschap niet meer worden gestopt. Gaat Anne het wel redden? Van drama ontwikkelt de film zich zo tot een thriller waarin de heldin op zichzelf is aangewezen. Met alle gevolgen van dien.
Het adagium “show, don’t tell” is dus absoluut van toepassing op dit rauwe psychologische drama. Puur door beeld laat Diwan zien wat Anne moet doorstaan in de wereld van de illegale zwangerschapsbeëindiging. Een arts deelt haar droogjes mede dat zij niets heeft te zeggen over haar dikke buik. Accepteren en doorgaan met je leven. Dit was 1961, nog niet eens zo heel erg lang geleden. Kan je nagaan hoe recent dit verhaal eigenlijk is.
Ik kan mij goed voorstellen dat niet iedereen zich tot dit thema voelt aangetrokken, toch is dit echt een aanrader.
De expliciete beelden en het naturalisme vormen een prachtige combinatie. Het is knap hoe Diwan terloops het tijdsportret verweeft met bloedig drama. Zonder met het vingertje te zwaaien vertelt zij waarom het legaal mogen beëindigen van ongewenste zwangerschappen noodzakelijk is. De gebeurtenissen spelen zich dan ver af van mijn eigen wereld, het komt evengoed hard binnen.
Ik kan mij goed voorstellen dat niet iedereen zich tot dit thema voelt aangetrokken, toch is dit echt een aanrader. In een tijd waarin films vol zitten met uit de computer getoverde effecten, vertelt L’événement een menselijk verhaal. Dat is ook wel eens fijn.
Regie: Audrey Diwan. Met: Anamaria Vartolomei en Kacey Mottet Klein