Het hoofdmotief van Trois couleurs: blanc is, hoe verrassend, wit. Waar associeer ik deze kleur mee? Ik denk dan aan neutraal. Het is een harde, nietszeggende kleur. Het staat voor passiviteit. Het is de kleur van onschuld, er zit ook een lading onder. Al deze gevoelens passeren de revue in de opvolger van Trois couleurs: bleu. Ik verwachtte dat Julie Delpy op de voorgrond zou treden, het is haar tegenspeler Zbigniew Zamachowski die mag schitteren. Hij is Karol Karol, een Pool die jaren geleden voor zijn grote liefde Dominique (Delpy) naar Frankrijk emigreerde. Haar passie is na jaren bekoeld.

Hij kan niet meer tot de daad komen en daarom wil zij scheiden. Karol zoekt haar nog op in de kapperszaak, voor Dominique is het einde verhaal. Karol is in één dag alles verloren en zoekt berooid en dakloos de beschutting van de metrohal. Daar ontmoet hij Mikolaj (Janusz Gajos), die de in de steek gelaten Karol graag wil helpen. Hij kent iemand in Polen die levensmoe is en zoekt naar iemand die hem naar het einde kan “begeleiden”.

Dat is nogal wat, assisteren bij euthanasie. Aan de andere kant heeft Karol toch niets meer te zoeken in Frankrijk. Zonder geld en paspoort smokkelt hij zich via zijn koffer aan boord van het vliegtuig, terug naar zijn vaderland, maar raakt Mikolaj kwijt. In het winterse Polen pakt hij zijn kapperbestaan weer op, tot hij Mikolaj tegenkomt. Karol is hem nog iets verschuldigd. Intussen laat Dominique hem niet los. Hij wil haar terug. En wraak voor de koelbloedige scheiding.

Dat levert opnieuw fascinerende cinema op, toch fronste ik mijn wenkbrauwen bij de merkwaardige wendingen.

Anders dan bij de ijle sfeer van Trois couleurs: bleu staat opvolger Trois couleurs: blanc wat meer met zijn voeten op de grond. De energie voelt aardser, kouder en ongevoeliger. Door zoveel mogelijk frames met wit te kleuren, komt die frigide sfeer terug in de film. Nu gaat het niet om een rouwende vrouw, maar een kerel met hartepijn. Ook dat kan als een soort rouw worden gezien, hier ervaar ik toch meer scherpte. Het is of Trois couleurs: bleu een droom voorstelde en Trois couleurs: blanc meer de ijzige realiteit representeert.

Daar waar het eerste deel uit Krysztof Kieslowski’s kleurendrieluik mij vervreemde met schitterende en raadselachtige beelden, heeft de opvolger een andere valkuil: hiaten in het script. Karol laat zich dus per koffer naar Polen vervoeren. We zien hoe die koffer over de loopband rolt, in het vliegtuig wordt gedragen en vervolgens per auto wordt afgeleverd in de sneeuw. Dan is er dus geen enkele vorm van controle. Niemand die weet dat er een mens in de koffer zit gevouwen.

Goed, de film speelt zich af in een naïef verleden, lichtjaren verwijderd van 11 november, dan wil ik nog wel geloven dat de bagage ongecontroleerd het vliegtuig ingaat. In de scène na de vliegreis wacht Mikolaj de koffer tevergeefs op bij de bagageriem en concludeert hij dat de koffer ergens anders is beland. Hij meldt dit bij de douane en geeft schoorvoetend toe dat er een mens in zit. Ik mag aannemen dat hier consequenties aan zijn verbonden, dat er gezocht wordt naar een koffer waar een mens in zit. Kieslowski kiest er liever voor Karols liefdesverdriet te volgen en laat de kwestie met de koffer verder rusten.

Om nog iets positiefs te noemen, ook in Trois couleurs: blanc zijn de scènes nauwkeurig gecomponeerd met minutieus uitgedachte shots.

Ik kan ook daar nog in meegaan, het wordt wel erg bont als Karol zijn wraak uitvoert. Ik begrijp dat hij zich vernedert voelt, zijn actie gaat ver. Heel ver. Kieslowski laat daarna zijn protagonist doodgemoedereerd terugreizen naar Polen en schiet zo nog meer gaten in het script. Het kan best dat ik hier iets over het hoofd zie of te veel over de handelingen nadenk, voor mij klopt het niet.

Om nog iets positiefs te noemen, ook in Trois couleurs: blanc zijn de scènes nauwkeurig gecomponeerd met minutieus uitgedachte shots. Alles is van te voren vastgelegd. Dat levert opnieuw fascinerende cinema op, toch fronste ik mijn wenkbrauwen bij de merkwaardige wendingen. Tot slot, die vrouw bij de glasbak uit Trois couleur: bleu komt terug. Karol staat van een afstandje toe te kijken. Alsof Julie’s lethargie plaatsmaakt voor de observerende Karol. Wellicht is het ook voor de films een stapje dichterbij empathie of levensvreugde. Zoiets.

Regie: Krysztof Kieslowski. Met: Zbigniew Zamachowski en Julie Delpy