Op de eerste dag van de basisschool vond ik het loeispannend toen mijn moeder mij bracht. De klas was rijk aan indrukken waar ik geen raad mee wist. Nieuwe gezichten, nieuwe omgeving, een juf die ik niet kende… Een handvol leerlingen rook die nervositeit als roofdieren die hun prooi ruiken. Het duurde lang voor ik een soort van voor mijzelf opkwam en steviger in mijn schoenen stond. Ik heb het sterke vermoeden dat ik mij daarom identificeer met Nora (Maya Vanderbeque), het piepjonge hoofdpersonage uit Un Monde. In het eerste beeld staat Nora snikkend voor haar vader.

Zij wil bij hem blijven, papa fluistert dat het allemaal echt wel goed zal komen. Bovendien is haar broer Abel (Günter Duret) er ook. Hij zal Nora bij de hand nemen als het nodig is. De juf neemt het meisje met het korte haar en scherpe ogen mee naar binnen. Wat zou ik Nora graag een dikke knuffel hebben gegeven.

De hoop dat Abel haar onder zijn vleugels neemt is overigens een valse belofte. Hij maakt deel uit van een groepje dat met genoegen nieuwelingen pest. Als Abel zich te veel met Nora laat zien is ook hij de pineut. Zijn kleine zusje moet zich in haar eentje redden. Eerst blijft zij koppig aan hem plakken, Abel duwt haar nijdig weg. Ik begrijp het van beide kanten. De een zoekt wanhopig naar veiligheid, de ander wil zijn eigen plek in de hiërarchie waarborgen.

Zij maakt van de de voor kinderen veilig geachte schoolomgeving een arena vol kleine gladiatoren.

Het is typisch dat Abel later in de val van de pestcyclus trapt. Als hij geen slachtoffer meer is valt hij vanzelf in de rol van pestkop. Nora vindt het afschuwelijk wat haar broer doet en probeert hem te stoppen, Abel wil niet dat zij zich met zijn zaken bemoeit. De band tussen Abel en Nora komt in de 72 minuten van Un Monde behoorlijk onder druk te staan en vormt de opvallend stevige ondergrond voor Wandels Debuut.

Ik zeg “opvallend” omdat het verhaal, hoe je het ook bekijkt, vrij dun is. Een broer en zus die op school uit elkaar drijven en weer terugkomen. Het is dramatisch, maar toch wel erg mager voor een speelfilm. Voor debutante Laura Wandel is het genoeg om van Un Monde een bijzondere kinderthriller te maken. Zij maakt van de voor kinderen veilig geachte schoolomgeving een arena vol kleine gladiatoren.

De lens blijft consequent op Nora gericht. Wandel laat de camera zakken tot heuphoogte, met als resultaat dat ook de wereld veel lager wordt. Door elk ander personage ongefocust in beeld te brengen, ontstaat de indruk dat Nora omringd wordt door wazige figuren van wie alleen de stem te horen is. De volwassenen blijven sowieso goeddeels buiten beeld en laten nogal wat steken vallen. Terwijl de meesters en juffen iedereen in de gaten moeten houden, ziet niemand de wrede pesterijen die Abel ondergaat.

Un Monde vertelt een verhaal over kinderen, het had het zo goed over pestende “grote mensen” kunnen gaan.

Nora trekt vaak genoeg aan de bel, er zijn andere leerlingen die aandacht nodig hebben. En als een pestkop wordt aangesproken op zijn gedrag geeft hij, bijna terloops, een grote bek. Un Monde laat zien dat kinderen al vroeg brutale etterbakken zijn die zich de baas van de wereld wanen. Door zo dicht op de huid van haar personages te zitten en geen moment de school uit het oog te verliezen, maakt Wandel er vanzelf een meeslepende film van. Hoe dun de plot ook is, het voelt als een volwassen drama.

Ik vroeg mij op den duur af hoe Un Monde zou aflopen. Eigenlijk op de meest logische manier. De verhaallijn van Nora en Abel vormt de rode draad en die moet worden afgewikkeld. Dat doet Wandel met een scène die eerst letterlijk naar adem doet happen en dan netjes de band tussen broer en zus hersteld. En dan volgt het zwarte eindscherm. Un Monde vertelt een verhaal over kinderen, het had net zo goed over pestende “grote mensen” kunnen gaan.

Regie: Laura Wandel. Met: Maya Vanderbeque en Günter Duret