Ik heb wel eens het idee dat acteurs een stuk van William Shakespeare aangrijpen om zich te bewijzen als “serieus” acteur. Mel Gibson bijvoorbeeld. In 1990 speelde de bonkige actiester uit Mad Max en het ongeleide projectiel uit Lethal Weapon, de hoofdrol in Hamlet. Gibson doet het niet eens zo slecht als de gedoemde deense prins en maakt van het personage een ruwe jongeman die rouwt om de dood van zijn vader. Hamlets oom Claudius (Alan Bates) ziet zijn kans schoon en stapt direct in het huwelijksbootje met Hamlets moeder Gertrude (Glenn Close). Hamlet ziet dit verbond met grote afschuw aan.
Op een nacht wordt hij geconfronteerd met de geest van zijn vader. Die beweert dat Claudius hem heeft vermoord om de kroon in te pikken. Zonder zich af te vragen of de geestverschijning de waarheid spreekt, wil Hamlet wraak nemen. De vraag is alleen, hoe? Hij moet de moord ook zien te bewijzen.
Hij weet Claudius de stuipen op het lijf te jagen door de moord na te laten spelen door een toneelgroep. Claudius trekt inderdaad wit weg maar weigert zich gewonnen te geven. Uiteindelijk leidt de tragedie tot onnodige slachtoffers en een afrekening waar niemand iets aan heeft. De wraak is voltooid, daarvoor moest wel driekwart van de personages het veld ruimen.
Omdat ik ook de Hamlet van en met Laurence Olivier uit 1948 heb gezien, ben ik geneigd om deze twee versies naast elkaar te leggen. Gibson is een acteur met een stevig aura die van Hamlet een overtuigend vechter maakt. Als hij het zwaard oppakt geloof ik zo dat hij zijn tegenstander een kopje kleiner maakt. Olivier was galanter, verfijnder. Een jongeman die verdronk in zijn wil tot vergelding. Maar belangrijker is dat Olivier zich het personage zo eigen kon maken dat hij Hamlet wás. Gibson speelt Hamlet, hij wordt hem nooit.
Om terug te komen op de bewijsdrang, ik denk niet dat Gibson Shakespeare nodig heeft om een punt te maken.
Dat is natuurlijk niet erg, elke speler heeft zijn eigen kwaliteiten. Alleen is Gibson voor mij de Hollywoodster tussen spelers die hun sporen op het toneel verdienden. Iemand als Ian Holm, die hier als Polonius kan worden bewonderd, heeft nota bene zelf nog de rol van Hamlet gespeeld. Gibson is wat mij betreft net iets te lomp in een cast die meer ervaring heeft met dit materiaal.
Ik wil wel benadrukken dat ik deze Hamlet absoluut geen slechte film vind. Gibson houdt de aandacht vast en ook de rest van de cast levert uitstekend werk. Regisseur Franco Zeffirelli schijnt bovendien zijn eigen draai aan het stuk te hebben gegeven, al ken ik het bronmateriaal niet goed genoeg om te zeggen hoe afwijkend zijn versie is. Laat ik het erop houden dat deze Hamlet onderhoudend theatraal drama is. Niet meer en ook zeker niet minder.
Om terug te komen op de bewijsdrang, ik denk niet dat Gibson Shakespeare nodig heeft om een punt te maken. Hij heeft best een succesvolle carrière achter de rug met verschillende rollen. Nee, hij is geen Olivier. Maar niet iedereen hoeft Olivier te zijn. Gibson kan op zijn manier goed acteren. Dat is ook mooi, vind ik.
Regie: Franco Zeffirelli. Met: Mel Gibson en Alan Bates