Nr. 10, de tiende film van Alex van Warmerdam, is misschien wel de mafste film die dit jaar in de bioscoop te zien is. Theateracteur Marius (Pierre Bokma) geniet van zijn ontbijt, als hij wordt geroepen door zijn doodzieke vrouw die aan de beademing ligt. Zij wil weten wat hij gaat doen vandaag. Nou, antwoordt hij, naar het werk. En wat moet zij dan doen, de hele dag? “Maar lieverd” antwoordt hij met een liefdevolle glimlach, “dat moet je toch helemaal zelf weten?” Daarna reist hij met zijn medespelers naar het donkere, muffe repetitiehok waar de oefeningen voor het stuk worden gehouden.

Het amateuristische toneelgezelschap wordt geleid door de strenge Karl (Hans Kesting). Marius ondervindt irritant tegenspel van Günter (Tom Dewispelaere), die meent dat hij Marius consequent moet dwarszitten. Dat is nu eenmaal zijn rol. Het is niets persoonlijks. Het personage dat Günter speelt moet Marius’ personage duidelijk maken wie de baas is.

Maar dan ontdekt Marius dat Günter een affaire beleeft met Karls vrouw Isabel (Anniek Pheifer). Als hij dit vertelt aan Karl, besluit de regisseur zijn vrouw te achtervolgen. En moet vaststellen dat Marius de waarheid spreekt. De regisseur neemt wraak op Günter door zijn rol te verwisselen met dat van Marius.

Er ontstaat zo een heerlijk onderhuids steekspel tussen de acteurs, die zich plots moet redden met heel andere teksten. Karl kan het geen zak schelen en beweert dat hij het stuk omwerkt tot een “abstracte collage”. Geen moment wordt het hele stuk vertoond, zodat de kijker überhaupt niet weet waar het over gaat. Dus “abstracte collage” of niet, voor ons zal Karl toneelstuk altijd een mysterieën gehuld blijven.

van Warmerdam steekt pesterig zijn tong uit en zegt schouderophalend dat wij het zelf mogen uitzoeken.

Dit is al genoeg verknipte komedie voor een volwaardige speelfilm, met personages die elkaar met liefde naar de keel grijpen. Toch verwacht ik net wat meer van Warmerdam. Iets waarmee hij net even wat verdergaat, om de kijker beduusd achter te laten. Dat doet hij ook. Want als het theater-drama is afgelopen lijkt er een nieuwe film te beginnen. De focus verschuift naar Günter. Hij blijkt een… opmerkelijke achtergrond te hebben. Ik vertel niet wat. Maar het is zó krankzinnig en zó idioot, dat ik nog even denk dat dit een grap is.

Godzijdank weet van Warmerdam beter dan met zo’n slappe conclusie te komen en trekt hij zijn maffe fantasie zo sterk door dat logica hier niet meer van toepassing is. In die zin is Nr. 10 ook erg gedurfd. Ik heb nog zoveel onbeantwoorde vragen over dialogen en scènes die niets tot weinig toevoegen aan de film. In de tweede helft worden confrontaties geïntroduceerd die in het luchtledige blijven hangen. De tweede helft heeft ook helemaal niets te maken met wat er in de eerste helft gebeurt.

Dat zal van Warmerdam een worst wezen. Hij wil gewoon lol beleven. Als hij klaar is, laat hij iemand de hendel overhalen. De eindtitels rollen over het scherm. Punt. Normaal gesproken loop ik na afloop van de film meteen de zaal uit, deze filmtrip moest eerst een paar seconden bezinken. Wat Nr. 10 uiteindelijk wil zeggen? Geen idee. van Warmerdam steekt pesterig zijn tong uit en zegt schouderophalend dat wij het zelf mogen uitzoeken. Ik vind het fantastisch.

Regie: Alex van Warmerdam. Met: Pierre Bokma en Tom Dewispelaere