In het begin van For Your Eyes Only bezoekt James Bond, weer gespeeld door Roger Moore, het graf van zijn vrouw (hij was even getrouwd in On Her Majesty’s Secret Service), om vervolgens een oude bekende tegen te komen. Een kale schurk, zittend in een rolstoel, met op zijn schouder een spinnende kat. Via een controlepaneel neemt hij de controle over James Bonds helikopter, totdat James Bond terugkomt en hem in de schoorsteen van een fabriek werpt. Wie die kale kerel nou was? Zelfs regisseur John Glen weet het niet, want we krijgen nooit zijn gezicht te zien. En er wordt ook niet meer naar hem verwezen.

Ik weet dat de films over James Bond vaker beginnen met scènes zonder connectie met de plot. Maar dit wordt met zoveel lawaai gebracht dat ik het een verspilling van film vind. Enfin, wat gebeurt er verder in dit avontuur? Alles wat je kan verwachten: de geheim agent wordt op pad gestuurd om de wereld te reden van de ondergang.

Wel is er een verschil met Moonraker. Onze held hoeft namelijk niet meer door de ruimte te reizen en kan met beide voeten op de grond blijven staan. Dankzij Moores heerlijk lichtvoetige spel – er is niemand die zo zijn wenkbrauwen kan optrekken als hij – handhaaft For Your Eyes Only de ironische toon die begon met Live and Let Die. Ik weet dat Moore door lang niet iedereen als goede James Bond-acteur wordt gezien, ik kan er echt van genieten hoe hij de serie van een zelfbewuste knipoog voorziet.

De vrouw die ditmaal aan zijn zijde staat (en met hem in bed ligt) is Melina (Carole Bouquet). Zij is getuige van de koelbloedige moord op haar ouders en zweert wraak. Als zij James Bond tegenkomt slaan de twee de handen ineen. Ook ontmoet James Bond het goedlachse skiwonder Bibi (Lynn-Holly Johnson). Bibi ziet wel wat in de galante engelsman, James Bond duwt haar avances weg. Ik kan mij niet herinneren dat James Bond eerder in de reeks avances afsloeg. Het is iets kleins, het zegt wel degelijk wat over zijn karakter.

Ook Moore was zich bewust van zijn leeftijd en begon zich ongemakkelijk te voelen over de veel jongere bedpartners van zijn personage.

For Your Eyes Only is geen geweldige film, na Moonraker wordt wel het niveau omhooggekrikt. Het gaat nog steeds braaf uit van de welbekende formule, de makers houden zich nu in met groots en bombastisch spektakel. Zonder dat daarbij het vermaak uit het oog wordt verloren. James Bond moet nog altijd schieten, springen en met handgemeen schurken uitschakelen.

De terugkeer naar realisme had, denk ik, ook zijn praktische redenen: Moore was vierenvijftig bij het opnemen van deze film. Hij ziet eruit alsof hij nog heel wat jaren meekon (hij stierf in 2017), dat wil niet zeggen dat hij nog met volle overtuiging de capriolen van James Bond kon uitvoeren. De geloofwaardigheid van het personage ging toch barstjes vertonen.

Na For Your Eyes Only kwam Octopussy, daarna wilde Moore eigenlijk het personage naast zich neerleggen. Hij kwam nog één keer terug: met A View to a Kill zou hij definitief voor de laatste keer James Bond spelen. Het was wel mooi zo. Ook Moore was zich bewust van zijn leeftijd en begon zich ongemakkelijk te voelen over de veel jongere bedpartners van zijn personage. Geen wonder dat James Bond Bibi afwimpelt.

Regie: John Glen. Met: Roger Moore en Carole Bouquet