Thomas Vinterberg begon jaren geleden met het baanbrekende Festen. Dit rauwe debuut vloeide voort uit het provocerende manifest van Dogma 95, bedoeld om cinema weer zo “puur” mogelijk te maken. Festen was baanbrekend, revolutionair en kon op heel wat imitaties rekenen. Het dit jaar uitgekomen Druk gaat over vier bevriende docenten die, bij wijze van experiment, hun alcoholpromilage zo hoog mogelijk houden. Wat is het effect? Verhoogd aanhoudende alcoholconsumptie het zelfvertrouwen? Wat doet het precies met de mens om beschonken te blijven?
Voor een regisseur die van weerbarstige films zijn handelsmerk heeft gemaakt, vond ik het nogal flauw klinken. Neigt Druk niet naar een excuus voor een drinkfilm? Ik ging er met de nodige scepsis heen en kwam er snel achter dat ik ongelijk had. Het gaat om alcohol, ja. Maar Druk gaat ver voorbij de op het eerste gezicht melige plot.
Hoofdpersonen Martin (Mads Mikkelsen), Tommy (Thomas Bo Larsen), Nikolaj (Magnus Millang) en Peter (Lars Ranthe) zijn vier docenten met ingedutte levens. De mannen worstelen met hun relaties en stuiten bij hun leerlingen op een muur van desinteresse. Martin doet niet eens meer zijn best. Hij zit gewoon achter zijn bureau en lepelt de stof op. De vier mannen kunnen wel wat pit gebruiken, de spreekwoordelijke schop onder de kont. Daarbij, wie wil nou niet een permanent roes beleven, een oneindig moment van gelukzaligheid ervaren. Ze proberen daarom het alcohol-experiment uit.
Het lijkt te werken. Martins passie voor het lesgeven laait weer op, hij zoekt toenadering tot zijn vrouw en neemt het gezin zowaar uit kamperen om de banden aan te halen. Tommy, Nikolaj en Peter merken hetzelfde effect. Ze stromen vol levensenergie, staan steviger in hun schoenen en gedragen zich tegelijkertijd veel losser. Het leidt tot komische scènes. Tot die onvermijdelijke vraag zich opdringt: wat nu als ze een stapje verdergaan?
Het is de feelgoodfilm zoals alleen Vinterberg hem zou kunnen maken.
Vanaf het moment dat de mannen in de gevarenzone glijden en Druks zoete alcoholroes koppijn oplevert, vraag je je af hoe dit zal aflopen. Hoe ver kunnen de mannen gaan voor hun eega’s er genoeg van krijgen? Of er onherstelbare schade optreedt? Het toegenomen zelfvertrouwen is leuk, op een gegeven moment zal het lichaam onder die hoeveelheden alcohol bezwijken. Wat begon als geinig probeersel om het saaie leven te ontvluchten, ontwikkelt zich tot een bittere situatie.
Druk laveert van zwart drama naar de schaterlach. De ene keer bezorgen de bezopen kerels je plaatsvervangende schaamte, de andere keer is het juist prachtig om te zien hoe de vier mannen weer genieten van het leven. De alcohol het maakt ze wakker. Druk viert het leven en omhelst anarchisme, het deinst ook niet terug voor de verstrekkende gevolgen. Het is de feelgoodfilm zoals alleen Vinterberg hem zou kunnen maken.
Ik moest denken aan het album In Rainbows van Radiohead, een mooi popalbum vol nummers met aanstekelijke melodieën. Als je echter goed luistert, merk je dat de band met afwijkende composities en cryptische teksten evengoed zijn eigen ding doet. Precies dat is Druk. Toegankelijk en excentriek. Qua vorm en inhoud is het misschien geen Festen, het doet er echt niet voor onder.
Regie: Thomas Vinterberg. Met: Mads Mikkelsen en Magnus Millang