Van kinds af aan heb ik een fascinatie voor magie en tovenarij. Dat is te danken aan The Swan Princess, waarin de schurk duistere kunsten gebruikt om zijn zin te krijgen. Geen wonder dat een andere tekenfilm, The Sword in the Stone, ook veel nostalgische gevoelens oproept. Het verhaal speelt zich af in de Middeleeuwen, waar de mopperige magiër Merlin (Karl Swenson) wacht op bezoek van de jonge Arthur (Rickie Sorensen). Hij werkt voor kasteelheer Sir Ector (Sebastian Cabot) en diens zoon Kay (Norman Alden). Arthur droomt ervan om op te klimmen tot schildknaap, Merlin ziet meer potentie in de jongen.
Volgens de tovenaar wordt te veel nadruk gelegd op het fysiek. Het intellect is net zo belangrijk. Zo niet belangrijker. En dus krijgt Arthur allerlei levenslessen van hem, waarbij hij in in een visje of een eekhoorn wordt omgetoverd. Als kind vond ik dat fantastisch. Denk je in, al die mogelijkheid met spreuken. Uit nostalgie kan ik nog steeds van de magische scènes genieten. De spanning als Arthur moet vluchten voor een grote vis. Of de humor als een vrouwtjeseekhoorn met hem flirt.
Maar The Sword in the Stone wil, naast het vele getover, ook de geschiedenis van koning Arthur behandelen. Het verhaal opent immers met de legende van het magische zwaard dat stevig in een aambeeld zit. Via snelle doorwegen komt Arthur bij dat zwaard terecht, zonder te weten dat het tot zijn lotsbestemming zal leiden. Merlin stipt op het einde nog de ronde tafel en de culturele impact van Arthur aan. Als kind had ik er geen idee van dat dit het begin was van een reeks dramatische verwikkelingen. Inclusief familievetes en incest.
Voor het jeugdsentiment vind ik The Sword in the Stone nog altijd de moeite waard.
Het koningsgebeuren voelt er een beetje met de haren bijgesleept. Helemaal omdat de film nog geen anderhalf uur duurt. Had het gewoon lekker gehouden op Merlin en Arthur. Een mooi opgroeiverhaal over een jongen die ontdekt hoe de wereld werkt en zich ontwikkelt tot een jongvolwassene. Nu is er haastig een snelkoppeling naar een rijke legende ingebouwd en wordt op het eind de plot afgeknepen. Maar, dit is een kinderfilm. Welk kind gaat zich nou drukmaken over afgeraffelde plotlijntjes?
The Sword in the Stone is niet de beste Dinseyfilm. Daarvoor is de animatie lang niet altijd even sterk en worden sommige handelingen schaamteloos gekopieerd voor andere scènes. Aan de andere kant zitten er wel fantastische momenten en liedjes in. Voor het jeugdsentiment vind ik The Sword in the Stone nog altijd de moeite waard.
Regie: Wolfgang Reitherman. Met: Karl Swenson en Rickie Sorensen