Alhoewel El Mariachi, Desperado en Once Upon a Time in Mexico slechts bijeen worden gehouden door de ongrijpbare gitarist met wapens in zijn gitaarkoffer, vormen de drie films een heuse trilogie in het oeuvre van Robert Rodriguez. Was El Mariachi als de eerste ruwe tekening van een getalenteerd illustrator, Desperado liet een meer stijlvaste hand zien. Once Upon a Time in Mexico kan nog het beste beschouwd worden als een groots schilderij. Eentje met felle kleuren, bombastische actie, flagrante personages en een volkomen onnavolgbaar verhaal. Jaren geleden werden El Mariachis geliefde Carolina (Salma Hayek) en dochter vermoord door de wrede generaal Marquez (Gerardo Vigil).
Sindsdien wil de gemankeerde gitarist wraak. Die kans krijgt hij als er in zijn dorp een coupe wordt voorbereid. Marquez wil de macht van de president (gespeeld door Pedro Armendaríz) overnemen en zal daarbij het pad van El Mariachi kruisen. De gitarist heeft nog zijn strijdmakkers nodig om de confrontatie aan te gaan. Maar alleen zo’n wraakverhaal, dat is saai. Dit is het universum van Rodriguez, waar elk moment een, al dan niet bespottelijke, twist kan volgen.
Ditmaal volgen geen onverwachte en ontluisterende familieherenigingen. Rodriguez propt zijn script vol met nevenplots die allemaal op een explosieve manier naar de climax moeten worden gestuurd. De rode lijn tussen die verschillende plotjes is geheim agent Sands (Johnny Depp). Hij zet mensen tegen elkaar op en wijst jagers op hun prooien, met als bedoeling ervandoor te gaan met zoveel mogelijk poen. De lijntjes raken alleen in zo’n onontwarbare knoopzooi terecht, dat het onmogelijk is precies na te vertellen wat er nou eigenlijk gebeurt. Ik raakte in ieder geval het overzicht snel kwijt en tastte in het duister over de motivaties van de personages.
Once Upon a Time in Mexico kan nog het beste beschouwd worden als een groots schilderij.
Ach, net als bij Desperado is het script toch volkomen ondergeschikt aan de (actie)beelden die Rodriguez aan ons presenteert. De stunts zijn grootser en intenser, de actie is nog explicieter. Knieën worden aan gort geschoten, een gezicht wordt chirurgisch bewerkt en iemand raakt zijn ogen kwijt. Het is opvallend grafisch. Bijna horrorachtig. Misschien dat Rodriguez wat heeft afgekeken van kompaan Quentin Tarantino?
Ook wat betreft acteurs is Rodriguez erop vooruitgaan. Mickey Rourke speelt de rol van gewetensvolle crimineel Billy. Depp zorgt met zijn ingehouden, laconieke houding voor ironische humor. Danny Trejo is met zijn geleefde kop een heerlijk dreigende verschijning. Als je deze afsluiter in Rodriguez’ El Mariachi-trilogie met een flinke korrel zout neemt, is het prima te doen.