Ik ben gek op korte verhalen. Regisseur Roy Andersson klaarblijkelijk ook, want About Endlessness bestaat uit louter korte vertellingen. Er is niet echt een rode draad, al zijn er personages die terugkomen. Elke scène is zeer precies gekadreerd en ademt een melancholieke, licht-absurde sfeer. Zo is er een priester die van zijn geloof is gevallen en worstelt met nachtmerries. Als hij smekend de dokterspraktijk binnenkomt, maken zowel de dokter als de receptioniste hem vriendelijk duidelijk dat de praktijk sluit. Ze moeten hem zelfs naar buiten duwen. “Als ik mijn bus nu maar haal”, merkt de dokter droogjes op. De priester jammert op de gang door.
Een tandartsbezoek verloopt behoorlijk stroef omdat de patiënt verdoving weigert. Hij is bang voor naalden. De tandarts probeert de kies zonder verdoving weg te boren, na een paar vruchteloze pogingen geeft hij het op en loopt weg. Zijn assistente maakt bedeesd excuses.
Het zijn heerlijke, onverwachte, gortdroge wendingen in heel gewone taferelen waar Andersson subtiel mee weet te verrassen. De regisseur zorgt daarbij ook voor onvoorspelbare composities. In een winkelcentrum plaatst hij de camera zo dat de aandacht op de klanten van de slager wordt gevestigd. Maar het is juist achter de klanten waar tumult ontstaat. De echte hoofdpersonages zijn bijna onzichtbaar. Net als de scène waarin een vader zijn dochtertje en vrouw op het perron begroet en doorloopt. Later stapt er een vrouw uit de trein, en wacht zij lang op haar vriend. Ging het nou om het gezinnetje, de eenzame vrouw, of allebei?De verhaaltjes doen mij denken aan het werk van de Amerikaanse schrijver Raymond Carver.
Wat opvalt is de aanwezigheid van een voiceover. “Ik zag ooit…” begint zij haar commentaar, om het dan af te maken met iets droef-komisch. “Een vrouw die champagne dronk. Heel erg veel champagne.” Zoiets. Waarom zou dit nodig zijn? Hoeveel mooier is het als Andersson zijn ministukjes voor zich laat spreken? De voiceover biedt niet eens veel verheldering over de situaties, toch voelt het overbodig.
Door het ontbreken van een lijn volgt er geen climax of catharsis. About Endlessness begint en eindigt. Simpel. Andersson maakt geen gebruik van een spanningsboog, al zou er een bepaalde logica in de opvolging van de scènes kunnen zitten. Het zit sferisch echter zo mooi in elkaar dat mij dat weinig kan schelen. Ik blijf wel kijken. De verhaaltjes doen mij denken aan het werk van de Amerikaanse schrijver Raymond Carver. In zijn stukken schuilt hetzelfde mysterie van About Endlessness, en heerst er diezelfde sfeer van onbehagen.
Roy Andersson/Bengt Bergius en Martin Serner