Er zijn films die ik vaker moet zien vooraleer ik een klik voel. Dead Ringers is zo’n titel. Bij de naam David Cronenberg verwacht ik nou eenmaal groteske beelden met een sterke Freudiaanse onderstroom. De rauwe psychedelie van Videodrome, bijvoorbeeld. Of de horror ranzigheid van The Fly. In vergelijking met die titels is Dead Ringers inderdaad killer. Afstandelijker. Analytischer. Je zou ook kunnen zeggen: subtieler. Dan pik ik de gruwelen niet altijd goed op. Dead Ringers gaat over de eeneiige tweeling Beverly en Elliot Mantle, befaamde gyneacologen die hun eigen kliniek runnen. Beverly is zachtaardig en in zichzelf gekeerd.

Elliot de macho die met zoete praatjes elke vrouw in bed kan praten. Ze delen alles. Echt álles. Hun ervaringen, de vrouwen, fantasieën… Zolang hun levens maar gesynchroniseerd zijn, in balans blijven, is er niets aan de hand. Dan komt de actrice Claire Niveau hun leven binnenlopen.

Ze halen hetzelfde trucje uit. Elliot verleidt haar en onderwerpt haar aan ruige, sadomasochistische getinte seks, waarop Beverly de erotische taken van zijn broer overneemt. Alleen, er gebeurt iets waar ze niet op rekenden: Beverly krijgt gevoelens voor Claire. Hele sterke gevoelens die niet te blussen zijn. Het ergste is dat hij Claire niet met Elliot wil delen en er zelfs naar verlangt om die hele verliefdheid voor zichzelf te houden. Voor de allereerste keer worden de gebroeders Mantle uit elkaar gedreven. Dit brengt een identiteitscrisis met zich mee die ze dwint om vragen te stellen. Wie zijn zij eigenlijk zelf als ze op zichzelf worden geworpen? Hebben ze eigenlijk wel een eigen identiteit, een eigen persoonlijkheid? Of zijn ze voor altijd met elkaar verbonden?Het heeft zijn tijd nodig gehad, Dead Ringers komt ditmaal binnen.

Beverly worstelt met een zenuwinzinking en raakt verslaafd aan de pijnstillers. Afkickpogingen lopen op niets uit, uit wanhoop besluit Elliot dan maar mee te gaan in Beverlys depressie. Als ze weer in balans komen, dezelfde emoties ervaren, is er wellicht een kans dat ze uit de ellende raken. Jeremy Irons vertolkt de rollen van de twee broers. Ik weet dat ik twee keer naar dezelfde acteur kijk. Maar Irons is zo verdomd getalenteerd dat ik twee totaal verschillende personages zie. Zijn acteerprestaties dragen de film. Cronenberg heeft in dit geval geen exploderende hoofden nodig, Irons’ vermogen om de twee gekwelde broers neer te zetten is meer dan voldoende.

Het heeft zijn tijd nodig gehad, Dead Ringers komt ditmaal binnen. Ik zie de symboliek, voel de onderliggende waanzin en angst en, nog belangrijker, word ook geraakt. Dat is iets wat niet elke film van Cronenberg weet te bereiken.

David Cronenberg/Jeremy Irons en Geneviève Bujold