Toen in 2004 de eerste Saw uitkwam, werd het gewoon om elk Halloween een nieuw deel in de bioscoop te krijgen. Na Saw: The Final Chapter in 2010 werd dit ritueel onderbroken, en in 2017 weer opgepakt met het aardige Jigsaw. Daarna bleef het opnieuw stil rondom deze horrorreeks. Omdat wat mij betreft bepaalde rituelen in stand moeten worden gehouden, besloot ik voor dit jaar Halloween de eerste Saw nog eens te bekijken. Ik zag hem niet in de bios, mijn vader huurde hem destijds voor een avondje op DVD. Twee mannen, Adam en Lawrence, worden wakker in een vieze badkamer. Ze zijn vastgeketend aan buizen.

Lawrences vrouw en dochter zijn ontvoerd. Zijn enige uitweg: Adam doden. Pas dan zal hij herenigd worden met zijn familie. Vanaf het moment dat het licht in de badkamer aangaat is de druk voelbaar aanwezig. Volgens Lawrence zit het duivelse genie Jigsaw achter hun gevangenschap. Hij is een mysterieuze seriemoordenaar die zijn slachtoffers ontvoerd en in dodelijke puzzels gooit.

Het gaat Jigsaw niet eens om het moorden – waar hij heel officieel gezien niet verantwoordelijk voor is – maar om het feit dat zijn slachtoffers hun eigen leven niet waarderen. Dus, wat doen Lawrence en Adam fout? Welk deel van hun leven kunnen ze niet appreciëren? Lawrence begint onder de druk zijn verstand te verliezen. Adam weet niet zeker of Lawrence de waarheid vertelt. Maar dat kunnen we natuurlijk ook van hem zeggen. Hoe zal dit aflopen? Kan dit nog wel een goed slot krijgen?

Saw is een zenuwslopend puzzelspel met als prangende vraag: wie is in godsnaam die Jigsaw?

Saw kan beschuldigd worden van leentjebuur spelen en het scenario is niet echt eloquent, toch mag het resultaat er absoluut wezen. Ondanks het astronomisch lage budget, weet Wan het beste uit dit opvallende debuut te krijgen. Het geweld is smerig en expliciet, maar nog niet zo flagrant aanwezig als in de vervolgen. In dit deel willen de makers ook aandacht besteden aan de personages. En natuurlijk vooral aan Jigsaw zelf.

Wan wisselt ook met het visuele deel. De ene keer is de camera een kille observator, dan weer speelt de regisseur met effecten om de onderliggende onrust op te roepen. Saw is een zenuwslopend puzzelspel met als prangende vraag: wie is in godsnaam die Jigsaw? Als het laatste stukje klikt, blijken Wan en Whannell een onverwacht slimme finale te hebben bedacht. Bij de aftiteling zorgt de wegstervende gil nog altijd voor kippenvel. Saw zette de toon voor torture porn, de horror van het nieuwe millennium. Horror met een inktzwarte sfeer en bloedrode agressie.