Het is pas sinds Dragged Across Concrete (die ik ook eens zou moeten zien) dat ik hoorde van regisseur S. Craig Zahler. Zijn handelsmerk: plotselinge geweldsuitbarstingen, afgewisseld met voortkruipend drama. Toen ik op Brawl in Cell Block 99 stuitte via Videoland, besloot ik eens te kijken wat Zahler zoal kan. Het gaat over Bradley Thomas (een prachtrol van Vince Vaughn), die na zijn ontslag noodgedwongen weer zijn baan als drugskoerier oppakt. Zijn vriendin, Lauren, is zwanger van hun dochter. Hun leven krijgt een donkere wending wanneer Bradley na een vuurgevecht in de bak belandt.
Alsof dat niet erg genoeg is wordt hij geïnstrueerd om een medegevangene te doden. Mocht deze missie mislukken, dan is de rekening voor zijn vrouw en ongeboren kind. De opdracht is geen probleem voor Bradley. Hij ontpopt zich tot stoïcijnse psychopaat die met zijn blote handen iemands schedel inslaat. Of met droge ogen de kop van een romp aftrapt.
Zahler bedient zich van een strakke, methodische regiestijl. Het is analytisch. Droog. Gespeend van overbodige franje. Het doet mij denken aan de shots van Michael Haneke, waarbij de personages geobserveerd worden en de emoties wat verborgen blijven. Vergelijk het met de martelhorror van bijvoorbeeld Saw, maar dan zonder het hysterische gedoe. Juist om die reden zijn de geweldsscènes zo heftig. Door geen gebruik te maken van een soundtrack of opgesmukte beelden, zijn brekende botten en ingeslagen koppen een stuk pittiger om te tonen.
Vergelijk het met de martelhorror van bijvoorbeeld Saw, maar dan zonder het hysterische gedoe.
Vaugh geeft de acteerprestatie van zijn carrière. Zonder in grotesk overacteren te geraken, weet hij subtiel te schakelen tussen de mens Bradley en de genadeloze moordenaar Bradley. Zonder met zijn ogen te knipperen bewerkt hij een bewaker of medegevanegene met zijn vuisten. Het is voor hem puur een middel om verder te komen, zijn einddoel te bereiken. Kan hem het wat schelen dat hij bij het grootste uitschot van de wereld zit. Hij moet een klus volbrengen. Die pragmatische houding past perfect bij de bedachte regie van Zahler.
Ondanks dat Brawl in Cell Block 99 op afstand blijft en Bradley als personage niet bijster veel diepgang krijgt, is dit een krachtige, intense filmveraring. Zahler duwt Bradley richting hel. Een persoonlijke hel. Om af te rekenen met de demonen die hem hier in de eerste plaats hebben gebracht. Hoe het afloopt zal ik hier niet verklappen. Laat ik het erop houden dat de demomen Bradley hebben onderschat. Met alle gevolgen van dien.