Zoveel sterren geven de lezers aan deze titel.

Until The Light Takes Us werpt een donker licht op een omstreden subgenre van metal: black metal. Ontstaan in Noorwegen, behandelt dit genre thema’s als religie en de dood, en wordt deze muziek in verband gebracht met Satanisme en kerkbranden. Dergelijke beschuldingen neem ik altijd met een flinke korrel zout (we hebben het over muziek, geen cult), maar deze docu laat zien dat er macabere verhalen achter de snelle, harde muziek schuilt. De twee voornaamste sprekers zijn Fenriz en Varg Vikernes. De eerste weet zijn weg op elk instrument – al is hij het behendigst op de drums – en is helemaal idolaat van muziek. De ander is de beruchtste blackmetalmuzikant uit de geschiedenis van het genre, en houdt er extreme ideeën op na.

En hij is veroordeeld voor kerkbranden en moord. Beide mannen, plus nog wat andere muzikanten, vertellen hoe de scene is opgekomen. Op zich is dat vrij simpel: Noorse jongeren die rebelleerden tegen het systeem. Hoewel Vikernes’ daden extremer zijn dan die van Fenriz (Vikernes heeft iemand doodgestoken), zijn ze het er allebei over eens dat muziek bevrijdend werkt. In de muziek kunnen ze hun frustraties kwijt. Vikernes wil alleen werken met slecht apparatuur en de traditionele songstructuur op de schop nemen. En de mannen moeten niets hebben van welke vorm van commercialiteit dan ook.

Het rebellerende en rammelende karakter van black metal komt ook terug in de documentaire. Visueel is het erg kaal. Shots die nog professioneel zijn gecomponeerd met goeie belichting worden afgewisseld met rauw archiefmateriaal. De muzikanten spreken wel Engels, maar dan met zo’n vet accent dat het niet altijd goed hoorbaar is. Op de achtergrond klinkt black metal, maar ook etherische sfeermuziek.

Het rebellerende en rammelende karakter van black metal komt ook terug in de documentaire.

Until The Light Takes Us is zo vervuld van een omineuze ambiance. Die wordt nog meer versterkt door verhalen over moord, zelfmoord, en hoe bandleden hun best doen een boosaardig imago op te bouwen. Zo komen foto’s voorbij van muzikanten die met messen poseren, en wordt zelfs het lichaam van Per Ohlin vertoond, een beroemde black metal zanger die zijn kop kapotschoot.

De documentaire concentreert zich ook op duistere performance arts, hoe Fenriz zich helemaal afzijdig houdt van trends in muziek, hoe Vikernes tot zijn moord is gekomen, en hoe media black metal verbonden met allemaal onheilige zaken. Until The Light Takes Us heeft mij wel wat geleerd over het gevoel van black metal, toch heb ik het idee dat het wat dieper had gekund.