Samen met nog een handvol andere titels werd Shiplifters in 2018 gekroond als een meesterwerk. Gezien ik die andere titels al had gezien (The Florida Project, Cold War, Hereditary…) en het begrip “meesterwerk” dan nou niet echt in mij opkomt, had ik eerlijk gezegd weinig zin meer in Shoplifters. Aan de andere kant, wat nu als dit wél zo’n goede film is? Wat als de critici in dit geval wél gelijk hebben? Het gaat om een huishouden dat bestaat uit een koppel, een oma, een hostess, een puberjongen en een meisje. Niemand is familie van elkaar, toch beschouwt iedereen als familie. Om de eindjes aan elkaar te knopen gaan “vader” en de twee kinderen regelmatig op dieventocht. Dan wordt op een avond de eenzame vijfjarige Juri in de groep opgenomen.

Hirokazu Koreeda geeft zijn zacht stromende film via gesloten Juri onderhuidse spanning mee. Duidelijk is dat zij slachtoffer is van mishandeling. En door haar in de groep te houden maakt de familie zich technisch gezien schuldig aan ontvoering. Maar in plaats van die spanning uit te werken concentreert Koreeda zich op de bijzondere relaties tussen de personages. En hun dagelijks bezigheden. Werk. Stelen. Onderonsjes. Spelen op een strand.

Als gevolg is Shoplifters traag. Dit is duidelijk een film waarin de personages centraal staan. Zij bepalen de plotverloop en het tempo van de vertelling. Er zijn zeker mooie momenten, zoals de aandoenlijke scène tussen “vader” en “moeder” nadat ze weer eens van de liefde hebben geproefd. Of wanneer Juri liefdevol wordt geknuffeld. En dan is er ook nog de “vader” die er zo naar verlangt om “vader” te worden genoemd door de kinderen.

Zo subtiel als Shoplifters begint, zo genadeloos laat Koreeda de idylle van het ideale, liefdevolle gezin verkruimelen.

In het tweede deel laat Koreeda de kille realiteit binnenkomen en worden plotseling allerlei geheimen opgebiecht. Zo subtiel als Shoplifters begint, zo genadeloos laat Koreeda de idylle van het ideale, liefdevolle gezin verkruimelen. Het eind zal wel verantwoord zijn, symbolisch staan voor loslaten, een nieuw begin, enzovoort. Ik vond het niets. Dit is niet spannend, het is een gitzwart, verrot slot.

Shoplifters doet mij door de natuurlijke regie nog het meest denken aan Together van Lukas Moodysson, waarin het wel en wee in een commune wordt belicht. In deze parel gebeurt ook weinig, de relaties zijn veel smeuïger, interessanter. En in plaats van in het tweede deel een scherpe emotionele bocht te maken, gunt Moodysson zijn personages nog een lieve afloop. Ik zie dat niet in Shoplifters. Ik hoop dat de hypes dit jaar beter zijn.