Zoveel sterren geven de lezers aan deze titel

Net als heel veel Nederlanders met mij kreeg ik spontaan kramp in mijn tenen als Sylvana Simons op tv verscheen. Ik heb het dan niet zozeer over die vermaledijde discussie over Zwarte Piet, maar Simons’ houding. Afstandelijk, betweterig, gepikeerd. Van de week ben ik via een lezer gewezen op een documentaire over Simons. Volgens regisseuse Ingeborg Jansen wordt de activiste op zowel sterke als kwetsbare momenten gefilmd. De documentaire is, als ik de berichten mag geloven, wisselend ontvangen, zo zou deze documentaire te mild zijn geweest. Tijd om dat eens zelf te beoordelen. In anderhalf uur wordt Simons gevolgd naar de gemeenteraadsverkiezingen. 

Een tocht waarbij ze het boegbeeld van Amsterdam Bij1 wordt. Jansen trapt af met een uitzending van De Wereld Draait Door. Simons zit tegenover Martin Simek, die schijnbaar een bepaald woord heeft gebruikt met betrekking tot Zwarte Piet. Simons wil graag weten waarom hij dat woord in de mond heeft genomen. Het ontaardt in een pittige discussie waarna heel Nederland over Simons heen valt. Hoe durft ze kritiek te uiten op Simek? En hoezo is Zwarte Piet nou weer racistisch?

Het is natuurlijk een open zenuw waar Simons op trapt. Niemand vindt het leuk om racist te worden genoemd. Simons stuit vanzelfsprekend op flink wat weerstand en krijgt zelfs te maken met doodsbedreigingen. Als ze berichtjes vanaf haar telefoon opleest of een filmpje ziet waarop Zwarte Pieten voor haar huis staan, bewijst ze ironisch genoeg haar gelijk. Of we nou willen of niet, racisme zit diep in onze maatschappij geworteld. En dat wordt nog altijd hardnekkig ontkend. Elke keer als ze het woord “racisme” laat vallen, staan haar gesprekspartners te steigeren. Waarom gebruikt ze toch zo’n beladen term?

Met alle mediaruis waar Simons in zit, is het lastig de persoon achter de stroeve houding te zien.

Maar het gaat Jansen niet alleen daarom. Met alle mediaruis waar Simons in zit, is het lastig de persoon achter de stroeve houding te zien. Dat is wel wat regisseuse Ingeborg Jansen voor ogen heeft. Bij de therapeut probeert ze alles op een rijtje te zetten, buiten moet ze zich verweren tegen opdringerige journalisten en scheldende passanten. Ze weet zich niet altijd in te houden. En als ze voor zichzelf opkomt, mag de tegenstander zijn borst natmaken. Simons gooit zich vol in het verzet.

Dat is de felle Simons die, als ze zich opwindt, haar woorden uitspuwt. Ze gebaart heftig met haar handen, haar ogen branden. Die Simons zal mij hoe dan ook bijblijven, al is het maar omdat dit een belangrijk deel vormt van haar persoonlijkheid. Ik beschouw haar nog steeds als onbuigzame ijskoningin die verbaal fel kan uithalen. Maar ik heb ook respect gekregen voor haar en haar missie. Na al het verweer en het harde werk is die ene zetel voor Amsterdam Bij1 verdiend. De documentaire is trouwens nog hier te zien.

Ingeborg Jansen