Voor hij moderne klassiekers afleverde debuteerde Paul Thomas Anderson met Hard Eight. De mysterieuze professionele gokker Sydney ontfermt zich over John. John is platzak en staat eerst wantrouwend tegenover Sydneys barmhartige behandeling. Waarom heeft hij uitgerekend John uitgekozen? Waarom wil hij hem helpen? Sydney weigert de vragen te beantwoorden. In plaats daarvan stelt hij John voor een simpele keus: terug de goot in, of zijn hand aanpakken. John kiest voor het laatste. Terwijl tussen de twee een hechte band groeit, laat John zijn oog vallen op barmeisje Clementine. Een andere vriend van John, de springerige Jimmy, weet dat Sydney een geheim met zich meedraagt. 

En Sydney wil er alles aan doen dat geheim begraven te houden. Zeker als hij ermee gechanteerd wordt. Anderson houdt met opzet de plot zo bondig mogelijk, om zich te concentreren op zijn twee favoriete filmelementen: sfeer en personage.

Het is niet mijn favoriete toenadering om een verhaal te vertellen. Een film kan immers kabbelen. Zelf niet goed weten waar het naartoe wil. Door de relatie tussen John en Sydney centraal te stellen, weet Anderson die twee risico’s grote deels te voorkomen.

Door Sydney de rol van vaderfiguur te geven, is er wel een beeld van wie hij ongeveer is.

Hij kan rustig in één take Sydney volgen terwijl hij een rondje loopt door een gokpaleis. Hij staat stil bij een dobbeltafel waar hij geconfronteerd wordt door een andere gokker die weer veel geld verliest. Door Sydney de rol van vaderfiguur te geven, is er wel een beeld van wie hij ongeveer is. Dat idee sluimert in alles wat hij doet. Op die manier kan Anderson de aandacht blijven vasthouden en de scène vullen met specifieke details. Zo brengt de regisseur een subcultuur tot leven. Hij duikt in het leven van de gokkerij, zodat zijn publiek de sensatie van die wereld kan ervaren. De scène krijgt zo een eigen kleur en lijkt een zijspoor op zich te zijn.

Het is formidabel geregisseerd, maar is het ook echt nodig? Anderson doet er niets mee, het voegt niets toe aan het verhaal. Juist dit soort scènes blijven hangen, omdat ze hun eigen dynamiek hebben. Maar waarom zou je uitgebreid een personage neerzetten die niet meer terugkomt? Waarom die dialoog tussen Sydney en de rokende snotneus? (Overigens een mooie rol van Philip Seymour Hoffman). Hard Eight is een opmerkelijk debuut, een indrukwekkend stilistisch visitekaartje. Maar Andersons latere werken zullen nog steviger staan, een plot hebben met meer vlees aan de botten, en strakker zijn geregisseerd.

Paul Thomas Anderson/Philip Baker Hall en John C. Reilly