Panos Cosmatos debuteerde in 2010 met Beyond the Black Rainbow, een sciencefictiontrip die helaas onder de radar is gevlogen. Nicolas Cage beleefde de afgelopen jaren een roerige carrière met zowel sterke als minder sterke titels. De twee mannen zijn voor Mandy de samenwerking aangegaan. Het resultaat is een krankzinnig, explosief en surrealistisch meesterwerk. Cage speelt de rol van Red Miller. Samen met zijn geliefde Mandy Bloom (Andrea Riseborough) woont Red in het bos. Als zij wordt ontvoerd en vermoord door een groep doorgedraaide “Jezus freaks” (om Red te citeren) gaat hij op wraaktocht. Verwacht psychedelische synthesizermuziek, bloed, een maniakale Cage, nog meer bloed, scherp contrasterende kleuren, en nog veel meer bloed.

Het is door Beyond the Black Rainbow dat ik deze opvolger wilde zien. Als Cosmatos al een titel kan draaien met een ingehouden nervositeit, wil ik graag weten wat hij met Cage kan bereiken. Voor Mandy heeft Cosmatos zich duidelijk laten inspireren door makers als Alejandro Jodorowsky en David Lynch, en het surrealisme gecombineerd met grof geweld en fantastische dialogen. Neem nou deze parel: “a psychotic drowns where the mystic swims. You’re drowning. I’m swimming.” En wie anders dan Cage kan de zin “You ripped my favorite shirt!” uitbrullen, om dan op de shirtripper in te hakken.

Door er horrorelementen aan toe te voegen en elk shot vol te proppen met symboliek, loopt Cosmatos het risico uit de bocht te vliegen. En niet zo’n beetje ook. Het is een wonder dat Mandy geen onsamenhangende bende wordt. De regisseurt kleurt dan vrolijk met elke denkbare tint buiten de lijntjes, hij blijft trouw aan zijn idiosyncratische stijl. Elk shot is een kunstwerk, de scènes vloeien associatief in elkaar over. Het is een droom die gaandeweg het karakter krijgt van een groteske nachtmerrie.

Mandy is zo’n titel waar nachtbrakers op afkomen, zich met een biertje laten overweldigen door de geestverruimende beeldpoëzie.

Cosmatos roept een heel eigen wereld op, waarin logica een compleet ondergeschikte rol speelt. Natuurlijk kan je vraagtekens stellen bij de personages en hun handelingen. Waar die tijger voor staat. Waarom de cultleider zo geïnteresseerd is in Mandy. Het gaat totaal niet om logica. Het gaat om een man die naar de bodem van de put afdaalt om zijn geliefde te wreken. Cage draagt deze rol met verve, is de gids die het publiek door een waanzinnige wereld leidt. Ik betwijfel of een andere acteur deze taak zo zou hebben volbracht.

Mandy is zo’n titel waar nachtbrakers op afkomen, zich met een biertje laten overweldigen door de geestverruimende beeldpoëzie. En dito soundtrack. Cosmatos’ trip is volstrekt ongrijpbaar en onnavolgbaar en blaast de nachtcinema weer vol met leven. Mandy zou wel eens de nieuwe nachtfilmklassieker voor de huidige generatie kunnen worden. Wat 2018 ook nog zal leveren aan films, deze zal heel erg hoog in mijn toplijstje eindigen.

Panos Cosmatos/Nicolas Cage en Andrea Riseborough