In Do the Right Thing gooit filmer Spike Lee personages van verschillende rassen bijeen, steekt de lont van het kruitvat aan en wacht tot de smeltkroes ontploft. Plaats van handeling: Bedford-Stuyvesant, een wijk in Brooklyn. Het is bloedheet. Sal runt een pizzarestaurant. Zijn twee zoons, de bedeesde Vito en de racistische Pino, werken hier ook. Zij bakken de pizza’s, Mookie bezorgt ze. Mookies vriend Buggin Out klaagt dat er geen foto’s van donkere personen aan Sals Heldenmuur hangen. Hij krijgt een driftbui en wordt het restaurantje uitgewerkt. Hij besluit tot een boycot. Radio Raheem, een beer van een jongen, loopt door de buurt met een radio waar hiphop uit schalt.
Als hij pizza wil bestellen eist Sal dat hij de radio uitzet. Radio Raheem gehoorzaamt met tegenzin. Niemand vertelt hem welke muziek hij afspeelt of dat hij zijn muziek moet afzetten. Ook hij heeft nu wel oren naar een boycot. Intussen geven drie oudere mannen commentaar op de gebeurtenissen, werkt een zwerver de buurtbewoners op de zenuwen en zet de verzengende hitte de straten net niet in brand. Kortom, Do the Right Thing staat bol van de spanningen.
De personages mogen elkaar naar het leven staan, Lee geeft ze evengoed iets van kwetsbaarheid. Pino beweert een bloedhekel te hebben aan “niggers”, zijn favoriete artiesten zijn allemaal donker. Sal gedraagt zich als een pizzadictator, als hem wordt gevraagd waarom hij hier nog steeds zit antwoordt hij weemoedig dat iedereen hier met zijn pizza’s is opgegroeid. Buggin Out werkt op de zenuwen, hij heeft een punt over de foto’s. Radio Raheem is onbehouwen, hij is wel een gelover van vrede. Alle personages hebben net wat meer in zich dan een oppervlakkige blik doet vermoeden.
Die woede, het geweld, dat is de dagelijkse realiteit.
Voor zo’n overspannen film is het trouwens opvallend dat de intro van dit meesterwerk positieve energie bevat: op het ritme van Fight the Power van Public Enemy leeft Rosie Perez zich als een waanzinnige uit met danspassen. Lee trekt die energie tot aan het eind door en benut elk moment om zijn film zo hyperkinetisch mogelijk te maken. De dialogen zijn snel en scherp, personages richten zich tot de kijker en de camera gedraagt zich als een nerveuze toeschouwer.
De lont brandt intussen gewoon door, tot zo rond het avonduur het kruitvat uit elkaar knalt. De uitbarsting heeft een apocalyptisch karakter, alsof het eind van de buurt wordt ingeluid. Het is een afspiegeling van de werkelijkheid in Amerika. Vergelijk de beelden maar eens met het nieuws. Die woede, het geweld, dat is de dagelijkse realiteit. Lee weet het te verpakken met een indrukwekkend scenario en dito personages, om de kijker aan het slot met die werkelijkheid te confronteren. Dat komt aan.
Spike Lee/Danny Aiello en Giancarlo Esposito