Zack, Jack en Roberto komen in de gevangenis terecht, raken op elkaar aangewezen en ontsnappen. In die zin zit de hele plot van Down By Law samengevat. Jim Jarmusch, beschouwd als een leidend figuur in de onafhankelijke Amerikaanse cinema, gebruikt dit verhaal om zijn personages in de mafste situaties te gooien. Als Roberto bijvoorbeeld om een sigaret vraagt tegen de hik, en de namen van de twee mannen door elkaar haalt. Wanneer Roberto de sigaret in zijn mond heeft gestoken, komt hij erachter dat niemand een lucifer heeft. De sfeer is onnodig verscherpt, Roberto gooit zijn hikmedicijn dan maar weg. Even later gaat het over de uitdrukking “to scream”.
Roberto blijft de woorden “I scream, you scream, we all scream for I scream” herhalen.Het tweetal neemt zijn mantra over, de rest van de gevangenis valt ze bij, de cipiers moeten orde op zaken stellen. Als de onrust weer is verdwenen, lijkt het of er niets is gebeurd. Of wat hiervan te denken: na de ontsnapping heeft Roberto een konijn gevangen en houdt een monoloog tegen zichzelf over zijn moeder. Zack en Jack zijn intussen verbolgen hun eigen weg gegaan. Jarmusch wisselt de beelden van de drie personages met elkaar af: de mopperende Zack en Jack, en Roberto die in zijn eigen verhaal is verdiept. Uiteindelijk komen ze toch weer bij elkaar.
Het zijn dergelijke kietelmomenten die Down By Lawn zo fascinerend maakt. Alsof Jarmusch met acteurs Tom Waits, John Lurie en Roberto Benigni aan tafel heeft gezeten en vroeg naar droogkomische scènes met een vleug drama. Zack en Jack representeren het drama, Roberto is verantwoordelijk voor de idiosyncratische humor die zo typerend is voor Jarmusch.
Omdat het drijft op de personages, is dit één van die zeldzame komische films waarin we de personages ook echt leren kennen. Niet dat ze veel ontwikkeling doormaken, ze hebben wel een achtergrond, een eigen verhaal. Zack is een verlopen radiospreker die net is gedumpt door zijn vriendin en in zijn eentje ’s nachts over de straten doolt. Jack is een pooier die niet serieus wordt genomen door de vrouwen die voor hem werken. En Roberto is een Italiaanse toerist. Tijdens een potje poker heeft hij uit zelfverdediging iemand met een biljartbal doodgeslagen. Ironisch genoeg is hij de enige van het drietal die wel degelijk bloed aan zijn handen heeft.
de monoloog van benigni is door hemzelf geïmproviseerd, zijn moeder fokte daadwerkelijk konijnen
Down By Law is geen snelle film met veel slapstick of actie. Verwacht geen groffe grappen of hysterische humor. Wel drie personages die met elkaar botsen en zo goed en kwaad als het gaat hun weg vinden. Jarmusch heeft een wereld op zich gebouwd, met een geheel eigen logica. Het doet sprookjesachtig, haast kinderlijk aan, inclusief een slot waar “en ze leefden nog lang en gelukkig” niet bij zou misstaan. Hoewel Jarmusch er zeker nog drie puntjes en een vraagteken achter zou zetten.
Jim Jarmusch/Tom Waits en John Lurie